โรคที่ผู้หญิงส่วนใหญ่ต่างเป็นกังวลใจคงหนีไม่พ้นโรคที่เกี่ยวกับประจำเดือน อวัยวะสืบพันธุ์ และโรคที่เกี่ยวกับช่องคลอด ซึ่งการรักษาโรคเหล่านี้ หากเป็นไม่มากก็อาจจะแค่ทานยาตามแพทย์สั่ง แต่ก้มีอีกหลายกรณีที่ต้องลงเอยด้วยการเข้ารับการรักษาโดยวิธีผ่าตัด ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วแพทย์ก้จะใช้วิธีการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง ซึ่งเป็นวิธีดั้งเดิม เนื่องจากเป็นการผ่าตัดที่เป็นมาตรฐานแบบเดิม แต่เนื่องจาก การผ่าตัดหน้าท้องเป็นแผลยาวแล้วแต่ชนิดของการผ่าตัด อันส่งผลทำให้ผู้ป่วยทุกข์ทรมาน จากอาการเจ็บแผล ฟื้นตัวช้า มีโอกาสเกิดแผลติดเชื้อ และแผลแยกได้สูง และผลที่ตามหลังการผ่าตัดคือแผลเป็นขนาดใหญ่ ที่หน้าท้อง ทำให้การผ่าตัดทางนรีเวชจึงเป็นสิ่งที่ผู้หญิงหลายๆ คนนั้นหวาดกลัว

แต่ในปัจจุบัน การผ่าตัดส่องกล้องนั้นก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งของผู้หญิงที่ต้องเข้ารับการรักษาด้วยการผ่าตัด เนื่องจากเทคโนโลยีการผ่าตัดผ่านกล้องนั้นสามารถลดภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดได้ดี เจ็บปวดน้อยลงเนื่องจากมีแผลผ่าตัดที่เล็ก และลดระยะเวลาพักฟื้นให้สั้นลง จึงทำให้การผ่าตัดส่องกล้องนั้นเป็นเรื่องที่ได้รับความสนใจมากในขณะนี้

การผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวชคืออะไร?

การผ่าตัดส่องกล้องของผู้หญิง หรือการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวชแบ่งได้เป็น 2 ประเภทคือ

การผ่าตัดส่องกล้องเพื่อดูอวัยวะในช่องท้อง โดยเฉพาะในอุ้งเชิงกราน (Laparoscopy) การใช้กล้องส่องเข้าไปดูอวัยวะในอุ้งเชิงกราน เพื่อวินิจฉัยและทำการผ่าตัด
การผ่าตัดผ่านกล้องโพรงมดลูก (Hysteroscopy) การใช้กล้องส่องเข้าไปที่โพรงมดลูก โดยผ่านทางปากมดลูก เพื่อวินิจฉัยความผิดปกติภายในมดลูก และสามารถทำการผ่าตัดได้โดยไม่ต้องเปิดแผลหน้าท้องและผนังมดลูก เพื่อเข้าไปตัดเนื้องอกในโพรงมดลูก

โรคใดบ้างที่สามารถผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช

เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก
มะเร็งปากมดลูกระยะต้น
มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกระยะต้น
ถุงน้ำรังไข่
การตั้งครรภ์นอกมดลูก

โรคที่ทำให้เกิดการปวดท้องเรื้อรัง

โรคเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis)
โรคเนื้องอกที่รังไข่และมดลูก
ท้องนอกมดลูก
การทำหมันแห้ง
การรักษาโรคที่มีบุตรยาก เช่น การตัดท่อนำไข่ที่ตันออกและต่อใหม่
การรักษาโรคของโพรงมดลูก

วิธีการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช

ทางทีมสูติแพทย์นั้นจะทำการเจาะรูขนาดเล็ก ประมาณ 0.5-1 เซนติเมตร ผ่านช่องท้อง หรือผิวหนังใกล้บริเวณอวัยวะที่ต้องการผ่าตัด จำนวน 1-4 รู้ ขึ้นอยู่กับโรคที่ต้องการรักษา เพื่อสอดท่อที่มีไฟและกล้องขนาดเล็กที่สามารถบันทึกภาพอวัยวะภายในของผู้ป่วยอย่างชัดเจน และส่งมายังจอมอนิเตอร์ เพื่อให้สูติแพทย์มองเห็นบริเวณที่ต้องการผ่าตัดได้ชัดเจน ทำให้ผลที่ได้หลังการผ่าตัดมีความเที่ยงตรงและแม่นยำ

การปฏิบัติตัวของผู้ป่วยหลังได้รับการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช

ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์โดยเคร่งครัด
เมื่อแพทย์อนุญาตให้รับประทานอาหารได้ ให้ดื่มน้ำมากๆ และห้ามกลั้นปัสสาวะ
ลุกเดินบ่อย ๆ เพื่อป้องกันไม่ให้มีพังผืดในช่องท้อง
เมื่อมีปัญหา หรือมีความผิดปกติเกิดขึ้นให้ปรึกษาแพทย์หรือพยาบาล
มาตรวจร่างกายและตรวจภายในหลังการผ่าตัดตามวันและเวลาที่แพทย์นัด

การผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวชดีกว่าการผ่าตัดแบบเดิมอย่างไร

ผู้ป่วยมีแผลผ่าตัดขนาดเล็กแตกต่างจากการผ่าตัดด้วยวิธีเดิม ขนาดแผลที่เกิดขึ้นประมาณ 0.5-1 เซนติเมตร รวม 3-4 แผล ที่ผนังหน้าท้องน้อย
เนื่องจากแผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก ความเจ็บปวดหลังผ่าตัดจะมีน้อยกว่าวิธีเดิม ดังนั้นจึงไม่จำเป็นต้องใช้ยาแก้ปวดชนิดแรง
ผู้ป่วยสามารถลุกเดินได้ภายใน 1 วันหลังการผ่าตัด สามารถปฏิบัติกิจวัตรส่วนตัวได้ด้วยตนเอง มีความสะดวกสบายมากขึ้นและสามารถออกจากโรงพยาบาลไปพักฟื้นที่บ้านได้เร็วขึ้นกว่าเดิม ส่วนใหญ่พักฟื้นในโรงพยาบาลประมาณ 1-3 วัน หลังจากผ่าตัด
ไม่ต้องหยุดงานนานเหมือนวิธีเดิม ผู้ป่วยพักฟื้นที่บ้านเพียง 1 – 2 สัปดาห์ สามารถกลับไปทำงานได้ตามปกติ
การเกิดพังผืดและภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดพบน้อยกว่าวิธีเดิม

ข้อจำกัดของการผ่านตัดส่องกล้องทางนรีเวช

ไม่สามารถใช้การผ่าตัดชนิดนี้ได้กับผู้ป่วยทุกราย เช่น ผู้ป่วยที่มีเนื้องอกขนาดใหญ่มากเกิน 15 เซนติเมตรขึ้นไป อาจจะไม่สามารถใช้วิธีการผ่าตัดผ่านกล้องได้
ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว เช่น กระบังลมรั่ว โรคปอดหรือโรคหัวใจไม่สามารถใช้การผ่าตัดผ่านกล้องได้
ผู้ป่วยที่มีพังผืดในช่องท้องหรืออุ้งเชิงกรานมากเกินไป เช่นผู้ป่วยที่เคยเป็นโรคติดเชื้อในช่องท้องหรืออุ้งเชิงกรานมาก่อน ผู้ป่วยที่เคยรับการผ่าตัดช่องท้องมาหลายครั้ง เป็นต้น
แพทย์ที่ทำผ่าตัดผ่านกล้องต้องเป็นแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านผ่าตัดผ่านกล้องที่ได้รับการอบรมและฝึกฝนมาอย่างดีเท่านั้น จึงสามารถทำผ่าตัดผ่านกล้องได้

พญ. อรัญญา ยันตพันธ์
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช
ศูนย์สุขภาพหญิง โรงพยาบาลพญาไท 2

ผ่าตัดส่องกล้องของผู้หญิง ดียังไง?