มะเร็งต่อมลูกหมาก เป็นอีกหนึ่งโรคมะเร็งที่พบมากในผู้ชาย นอกจากมะเร็งตับ มะเร็งปอด และมะเร็งสำไส้ใหญ่กับทวารหนัก หากคุณผู้ชายรู้สึกผิดปกติในระบบปัสสาวะหรือระบบอวัยวะสืบพันธุ์ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริง เพราะอาจจะเกิดความผิดปกติที่ต่อมลูกหมากอย่างใดอย่างหนึ่งก็เป็นได้

ต่อมลูกหมากคืออะไร?

ต่อมลูกหมาก (prostate) เป็นส่วนหนึ่งของอวัยวะในระบบอวัยวะสืบพันธุ์ชาย ลักษณะเป็นต่อมเล็กๆ มี 5 กลีบ อยู่ตรงด้านหลังของคอกระเพาะปัสสาวะในอุ้งเชิงกรานหลังกระดูกหัวหน่าว ต่อมลูกหมากมีหน้าผลิตน้ำหล่อลื่นและสารน้ำเลี้ยงอสุจิ ช่วยให้ตัวอสุจิดำรงอยู่ได้ในสภาวะที่เหมาะสม

สถิติมะเร็งต่อมลูกหมากที่เพิ่มมากขึ้น

มะเร็งต่อมลูกหมากเป็น 1 ใน 10 โรคมะเร็งที่พบมากในผู้ชายไทย สมัยก่อนสถิติการเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากเมื่อเทียบกับมะเร็งชนิดอื่นๆ อยู่ที่อันดับ 9 แต่ในช่วงสิบปีที่ผ่านมา ผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากรายใหม่เพิ่มจำนวนขึ้นอย่างต่อเนื่อง จนปัจจุบันสถิติเลื่อนมาอยู่ที่อันดับ 4 ซึ่งถือว่าเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว

สาเหตุของโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก

ในทางการแพทย์ปัจจุบันยังไม่สามารถระบุสาเหตุที่แน่ชัดของโรคนี้ได้ แต่จากสถิติพบว่า มะเร็งต่อมลูกหมากมักเกิดกับผู้ชายอายุ 50-60 ปีขึ้นไป และพบมากในชายผิวขาวชาวตะวันตก จึงสันนิษฐานได้ว่าสาเหตุของโรคนี้อาจมีความเชื่อมโยงกับพันธุกรรมและพฤติกรรมการกินอาหาร ผู้ชายที่สมาชิกในครอบครัวเคยมีประวัติป่วยเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก จึงมีความเสี่ยงสูงกว่าคนทั่วไป

หลีกเลี่ยงมะเร็งต่อมลูกหมากได้อย่างไร

แม้ว่าจะไม่ทราบสาเหตุในการเกิดโรคที่แน่ชัด แต่ผู้ชายทุกคนก็ควรตรวจสุขภาพเป็นประจำอย่างสม่ำเสมอ หมั่นออกกำลังกาย พยายามไม่เครียด ไม่สูบบุหรี่ และดูแลตัวเองด้วยการหลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุ้นให้อัตราการเกิดโรคมะเร็งต่อมลูกหมากสูงขึ้น ได้แก่ การกินเนื้อแดง เนื้อติดมัน อาหารที่มีไขมันสูง และอาหารปิ้งย่าง ซึ่งปัจจุบันกำลังได้รับความนิยมในหมู่คนไทยมากขึ้น

อาการเริ่มต้นของมะเร็งต่อมลูกหมาก

อาการเริ่มต้นที่บ่งชี้ว่าคุณผู้ชายอาจมีเชื้อมะเร็งต่อมลูกหมาก คือปวดปัสสาวะบ่อยในตอนกลางคืน กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ เพราะก้อนมะเร็งโตขึ้นจนไปกดท่อปัสสาวะ ทำให้มีปัสสาวะคั่งค้างอยู่ในกระเพาะปัสสาวะมากขึ้น จนบางครั้งไม่สามารถทนกลั้นปัสสาวะได้ และมักเจ็บบริเวณเอวด้านหลัง หรือผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการตรงข้าม คือปัสสาวะไม่ค่อยออก เนื่องจากก้อนมะเร็งขยายใหญ่ขึ้นจนบีบท่อปัสสาวะทำให้ปัสสาวะไหลผ่านไม่สะดวก

มะเร็งต่อมลูกหมาก พบเร็วรักษาได้

ในระยะเริ่มต้นของโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก ก้อนมะเร็งจะมีขนาดเล็กและอยู่เฉพาะในต่อมลูกหมาก ยังไม่ลุกลามกระจายตัวไปสู่อวัยวะอื่น หากตรวจพบได้เร็วและแพทย์วินิจฉัยได้ถูกต้องแม่นยำ จะสามารถรักษาให้หายขาดได้ โดยการผ่าตัดนำก้อนมะเร็งออกให้หมด แต่ถ้าเชื้อมะเร็งกระจายตัวแล้ว อาจต้องรักษาด้วยการลดหรือกำจัดฮอร์โมนเพศชาย เพื่อไม่ให้ฮอร์โมนไปกระตุ้นการเติบโตของเซลล์มะเร็ง ซึ่งจะมีผลข้างเคียงคือทำให้คลื่นไส้อาเจียน เต้านมโตขึ้น ความต้องการทางเพศลดลง และอาจมีอันตรายต่อตับได้ แต่พบไม่บ่อย และผู้ป่วยบางรายอาจมีความแข็งแรงของกระดูกน้อยลง

มะเร็งต่อมลูกหมากพบได้ หากรู้สึกผิดปกติให้รีบพบแพทย์

หลายคนเสียชีวิตจากโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก เพราะมองข้ามความผิดปกติที่ร่างกายส่งสัญญาณเตือน เนื่องจากเข้าใจผิดคิดว่าเมื่ออายุมากขึ้นระบบปัสสาวะของตนก็ขัดข้องตามปกติของคนสูงอายุ ไม่ได้ฉุกคิดว่าตัวเองอาจเป็นโรคร้าย เพราะในระยะเริ่มต้นอาการของโรคจะยังไม่แสดงออกมาเด่นชัดนัก ต้องให้แพทย์เป็นผู้ตรวจวินิจฉัย ด้วยการคลำต่อมลูกหมากทางทวารหนัก ซึ่งแพทย์จะสอดนิ้วเข้าไปคลำต่อมลูกหมาก ถ้าพบว่ามีผิวขรุขระ มีลักษณะแข็ง อาจมีความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก และตรวจเลือดดูค่าสารบ่งชี้มะเร็งต่อมลูกหมาก ที่เรียกว่า PSA (Prostatic specific antigen) โดยปกติผลเลือด PSA ในคนปกติอยู่ในระดับ 0-4 ng/ml แต่ถ้าผลเลือด PSA มากกว่า 4 ng/ml อาจเกิดจากมะเร็งต่อมลูกหมาก ต่อมลูกหมากอักเสบ หรือต่อมลูกหมากโตธรรมดา หากพบว่ามีความเสี่ยง แพทย์ก็จะตัดชิ้นเนื้อเพื่อนำไปตรวจให้แน่ชัดว่าผู้ป่วยเป็นโรคอะไร จะได้วางแผนการรักษาอย่างเหมาะสมต่อไป

จะรู้ได้อย่างไรว่าป่วยเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก