ถึงแม้โรคนิ่วในถุงน้ำดี จะเริ่มเป็นโรคฮิตในหมู่คนยุคนี้ เพราะมีอาหารที่พร้อมทำลายสุขภาพอยู่มากมาย แต่รู้ไหมว่าโรคที่เกิดกับถุงน้ำดี ไม่ได้มีแค่นิ่วในถุงน้ำดีเท่านั้น แต่ยังมีภาวะที่เรียกว่า “ถุงน้ำดีอักเสบ” คืออะไร ไปทำความรู้จักกัน

นิ่วในถุงน้ำดี กับถุงน้ำดีอักเสบ

โดยทั่วไปแล้วนิ่วในถุงน้ำดีจะอยู่ในที่ของมันอย่างนั้น แต่หากก้อนนิ่วหลุดไปอุดตันท่อน้ำดี ทำให้น้ำดีไหลออกจากถุงน้ำดีเข้าสู่ลำไส้ไม่ได้ ความดันในถุงน้ำดีก็จะสูงขึ้นจนไปดันหลอดเลือดที่หล่อเลี้ยงถุงน้ำดีอยู่ ทำให้ถุงน้ำดีขาดเลือด เนื้อเยื่อของถุงน้ำดีก็เสียหาย เกิดการอักเสบ เมื่อลุกลามไปเรื่อยๆ ก็ทำให้เนื้อเยื่อถุงน้ำดีตายหรือถุงน้ำดีแตกทะลุ จนเกิดการติดเชื้ออย่างรุนแรงในช่องท้อง โรคถุงน้ำดีอักเสบที่ว่ามานี้ราว 90-95% มักมีสาเหตุมาจากการเป็นโรคนิ่วในถุงน้ำดี ส่วนโรคถุงน้ำดีอักเสบที่ไม่ได้มีสาเหตุจากการเป็นนิ่วในถุงน้ำดีพบเพียง 5-10% โดยอาจเกิดจากถุงน้ำดีฉีกขาดจากอุบัติเหตุ และ/หรือถุงน้ำดีติดเชื้อแบคทีเรีย หรือเกิดเนื้องอกในถุงน้ำดีหรือท่อน้ำดี หรือท่อน้ำดีตีบตันจากสาเหตุอื่นๆ ที่ไม่ใช่นิ่ว เช่น การเกิดพังผืด

โรคถุงน้ำดีอักเสบมี 2 ประเภท คือ

โรคถุงน้ำดีอักเสบชนิดเฉียบพลัน (Acute cholecystitis)

คือถุงน้ำดีเกิดอักเสบขึ้นทันทีทันใด มักมีอาการรุนแรง แน่นท้อง ท้องเฟ้อ เจ็บ/ปวดลึกๆ ใต้ชายโครงขวาและจะเจ็บมากเมื่อกดบริเวณนี้ อาการอื่นๆ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน หนาวสั่น ส่วนใหญ่จะมีไข้ต่ำ แต่บางรายอาจมีไข้สูงได้เหมือนกัน เมื่อเป็นมากขึ้นก็จะตาเหลืองตัวเหลือง อุจจาระสีซีด และปัสสาวะสีเหลืองเข้ม หากถุงน้ำดีแตก จะมีไข้สูง หน้าท้องแข็ง เจ็บทุกส่วนของช่องท้องเพราะเยื่อบุช่องท้องอักเสบ โดยทั่วไปโรคถุงน้ำดีอักเสบรักษาให้หายได้ภายใน 1-2 สัปดาห์ แต่ถ้าพบแพทย์ช้าเกินไป ถุงน้ำดีเน่าตายหรือทะลุแล้ว อาจส่งผลให้เกิดการติดเชื้อรุนแรงในช่องท้อง ซึ่งทำให้เสียชีวิตได้ 5-50% ขึ้นอยู่สุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย อายุ ความรุนแรงของการติดเชื้อ และภาวะเชื้อดื้อยา

โรคถุงน้ำดีอักเสบชนิดเรื้อรัง (Chronic Cho lecystitis)

อาการจะไม่รุนแรง แต่จะเกิดการอักเสบซ้ำบ่อยๆ อาการอักเสบดังกล่าวก็ไม่ชัดเจนนัก มักมีเพียงอาการเจ็บใต้ชายโครงขวา แต่เจ็บไม่มาก รวมถึงมีท้องอืดท้องเฟ้อเป็นประจำเมื่อกินอาหารมันๆ แต่หากเกิดการติดเชื้อเฉียบพลันซ้ำซ้อนขึ้นมาก็จะทำให้กลายเป็นโรคถุงน้ำดีอักเสบรุนแรงเหมือนชนิดเฉียบพลันได้เช่นกัน

การรักษาโรคถุงน้ำดีอักเสบ

เมื่อสงสัย ควรรีบไปหาหมอ อย่ารอเวลาดูอาการเอง คุณหมอจะทำการวินิจฉัยและทำการรักษา เช่น การให้ยาแก้ปวด ยาบรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียน และให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำเพื่อให้ถุงน้ำดีหยุดพักการทำงาน การผ่าตัดถุงน้ำดีจะทำก็ต่อเมื่อควบคุมการติดเชื้อโดยการให้ยาปฏิชีวนะแล้ว ทั้งนี้หากไม่ทำการรักษาด้วยการผ่าตัด การอักเสบมักย้อนกลับเป็นซ้ำอีก ซึ่งการผ่าตัด อาจเป็นการผ่าตัดผ่านกล้อง หรือผ่าตัดโดยการเปิดหน้าท้อง ขึ้นอยู่กับดุลพินิจของหมอร่วมกับการตัดสินใจของผู้ป่วย

นิ่วในถุงน้ำดี กับถุงน้ำดีอักเสบ

โรคถุงน้ำดีอักเสบมี 2 ประเภท คือ

โรคถุงน้ำดีอักเสบชนิดเฉียบพลัน (Acute cholecystitis)

โรคถุงน้ำดีอักเสบชนิดเรื้อรัง (Chronic Cho lecystitis)

การรักษาโรคถุงน้ำดีอักเสบ

อาการแบบนี้ อาจเป็นถุงน้ำดีอักเสบ