แม้ว่าโรคภูมิแพ้จะเป็นโรคที่ไม่รุนแรง แต่ก็เป็นโรคที่พบได้บ่อยและทำให้คุณภาพชีวิตแย่ลง ปัจจุบันมีผู้ป่วยเป็นโรคนี้ถึงเกือบร้อยละ 20 โดยสารก่อภูมิแพ้ที่พบมากที่สุดคือ “ไรฝุ่น”

ไรตัวเล็กๆ แต่ส่งผลกระทบมหาศาล

ไรฝุ่น คือไรตัวเล็กที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เพราะมีขนาดประมาณ 0.3 มม. เท่านั้น มี 8 ขา ไม่ได้อยู่บนผิวหนังแต่จะเกาะอยู่ตามใยผ้า คอยกินเศษผิวหนัง รังแคของเราเป็นอาหาร มักอยู่ตามที่นอน พรม ผ้าม่าน ตุ๊กตาที่มีขน โซฟาที่เป็นผ้า มันจะเติบโตได้ดีที่อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียสและชอบความชื้น การที่มันมักอยู่บนที่นอนเพราะมีความชื้นจากร่างกายของเรานั่นเอง อาการแพ้เกิดได้จากทั้งจากตัวไรฝุ่นเอง แต่มูลไรฝุ่นเป็นสาเหตุใหญ่ที่ทำให้อาการภูมิแพ้และโรคหอบหืดกำเริบจนควบคุมอาการได้ยาก

อาการแบบนี้ แพ้ไรฝุ่นแน่นอน

อาการแพ้ไรฝุ่นมีหลายแบบ เช่น ภูมิแพ้ขึ้นตา ภูมิแพ้จมูกหรือแพ้อากาศ คนที่แพ้จะมีอาการคันตา คันจมูก คัดจมูก น้ำมูกไหล น้ำตาไหล จะสังเกตได้ว่าจะเกิดอาการเมื่อเข้าบ้านหรือเข้าห้องนอน นอกจากนี้การที่เด็กๆ ชอบกระโดดบนเตียงหรือใช้หมอนตีกัน ตัวไรฝุ่นจะฟุ้งในอากาศทำให้เกิดอาการดังกล่าวได้

ทำอย่างไร ให้ห่างไกลไรฝุ่น

คุณหมอ ศริภัสสร เน้นย้ำว่า ในบริเวณบ้าน ไม่ควรมีพรม โซฟาผ้า ตุ๊กตามีขน หลีกเลี่ยงการใช้ผ้าม่าน ควรใช้เป็นมู่ลี่แทน หากเป็นที่นอน สามารถใช้ผ้าคลุมกันไรฝุ่นสำหรับที่นอนปูก่อน จากนั้นใช้ผ้าคลุมเตียงหรือผ้าปูที่นอนทั่วไปคลุมทับอีกชั้น เพราะผ้าคลุมกันไรฝุ่นนั้นมีการถักทอที่แน่นจนสามารถป้องกันการฟุ้งกระจายของตัวไรฝุ่นและมูลของมัน โดยผ้าคลุมไรฝุ่นไม่ควรซักบ่อยเพราะอาจทำให้เส้นใยหลวมขึ้น อย่างน้อยซักเดือนละครั้ง ส่วนผ้าปูที่นอนและปลอกหมอนต่างๆ ควรซักทุก 2 สัปดาห์ด้วยโหมดน้ำร้อนซึ่งอุณหภูมิสูงกว่า 60 องศาเซลเซียส นาน 15-30นาที หรือใช้เครื่องอบผ้าด้วยความร้อน ก็จะสามารถกำจัดตัวและไข่ของไรฝุ่นได้

ทั้งนี้ การนำเครื่องนอนไปตากแดดสามารถกำจัดได้บางส่วน เนื่องจากช่วยลดความชื้นได้ แต่ไม่สามารถทำลายไรฝุ่นและมูลได้ทั้งหมด ไรฝุ่นจะเดินหนีแดดไปแอบข้างที่ไม่ถูกแดดได้ ส่วน เครื่องกำจัดไรฝุ่น และบริการกำจัดไรฝุ่นที่เห็นโฆษณาตามโซเชียลนั้น อาจกำจัดได้เพียงบางส่วนเท่านั้น ควรใช้ร่วมกับวิธีอื่นๆ วิธีที่ง่ายและคุ้มค่าคือใช้ผ้ากันไรฝุ่น และซักทำความสะอาดด้วยความร้อน ขณะที่เครื่องฟอกอากาศอาจช่วยบรรเทาปัญหาขนสุนัข ขนแมว ละอองเกสร และฝุ่น แต่ไม่ช่วยกำจัดไรฝุ่นโดยตรง

พญ.ศิรภัสสร ศรพิพัฒน์พงศ์

กุมารแพทย์ด้านโรคภูมิแพ้และอิมมูนวิทยา

ศูนย์ภูมิแพ้

โรงพยาบาลพญาไท 3

“ไรฝุ่น” วายร้ายตัวจ้อย ที่หลายคนมองข้าม