การเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศในช่วงต้นปี เดี๋ยวก็ร้อน เดี๋ยวก็หนาว สภาวะอากาศแปรปรวนเช่นนี้ อาจเป็นสาเหตุของการเกิดโรคหลายชนิด โดยเฉพาะโรคที่แพร่กระจายได้ง่ายและรวดเร็ว ส่งผลกระทบต่อสุขภาพประชาชน และนักท่องเที่ยว ด้วยเหตุผลนี้ รพ.พญาไท 2 จึงอยากพาคุณไปรู้จักกับ 4 โรคระบาดอันตราย พร้อมวิธีป้องกันโรคง่ายๆ ที่หากมัวนิ่งนอนใจ…อาจตกเป็นเหยื่อของโรคระบาดเหล่านี้โดยไม่ทันตั้งตัว

1. โรคไข้หวัดใหญ่

โรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจที่ระบาดได้ง่ายและกว้างขวาง พบการป่วยได้ในทุกช่วงอายุ โดยเฉพาะในเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี ผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคประจำตัวเรื้อรัง และหญิงตั้งครรภ์ อาจเกิดอาการป่วยรุนแรงและเกิดโรคแทรกซ้อนได้

การติดต่อ จากเชื้อไวรัสในเสมหะ น้ำมูก น้ำลายของผู้ป่วย แพร่ไปยังผู้อื่นโดยการไอ จามรดกันโดยตรง หรือหายใจเอาฝอยละอองเข้าไป บางรายได้รับเชื้อทางอ้อมผ่านทางมือ หรือสิ่งของเครื่องใช้ที่ปนเปื้อนเชื้อไวรัส โดยเชื้อจะเข้าสู่ร่างกายทางจมูก ตา และปาก
อาการ ผู้ป่วยจะมีไข้แบบทันทีทันใด ปวดศีรษะ หนาวสั่น ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ อ่อนเพลียมาก อาจพบอาการคัดจมูก เจ็บคอ ไอจามจากหลอดลมอักเสบ ผู้ป่วยบางรายมีอาการรุนแรง เช่น หอบเหนื่อย ทานอาหารไม่ได้ อ่อนเพลียมาก ไข้สูงไม่ลด ควรรีบพบแพทย์ เนื่องจากอาจมีภาวะแทรกซ้อน คือปอดอักเสบ ซึ่งอาจทำให้เสียชีวิตได้
การป้องกัน ไม่อยู่ใกล้ชิดกับผู้ที่เป็นโรคไข้หวัดใหญ่ ไม่ใช้ของร่วมกับผู้อื่น หลีกเลี่ยงสถานที่แออัด และสำหรับกลุ่มเสี่ยง ได้แก่ เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยเรื้อรัง และผู้ที่เดินทางไปประกอบพิธีฮัจญ์ ควรรับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ทุกปี

2. โรคอุจจาระร่วง

หากพบในกลุ่มเด็กจะเกิดจากเชื้อไวรัส ส่วนในกลุ่มผู้ใหญ่จะเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย อาการมักไม่รุนแรง ผู้ป่วยจะหายเป็นปกติภายใน 7 – 10 วัน

การติดต่อ เชื้อไวรัสจะเข้าสู่ร่างกายทางปาก และการสัมผัสของเล่นของใช้ที่ปนเปื้อนอุจจาระ น้ำลาย น้ำมูก น้ำจากตุ่มพอง หรือแผล รวมไปถึงการไอจามรดกัน
อาการ มีไข้ เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ท้องเสีย บางรายถ่ายเป็นน้ำ และอาจมีอาการปวดท้องร่วมด้วย
การป้องกัน หมั่นล้างมือทุกครั้งก่อน – หลังรับประทานอาหาร และหลังขับถ่าย ทำความสะอาดของเล่นของใช้อย่างสม่ำเสมอ หลีกเลี่ยงสถานที่แออัดและการคลุกคลีใกล้ชิดกับผู้ที่มีอาการ

3. โรคไข้เลือดออก

เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส โดยมียุงลายเป็นพาหะนำโรค

การติดต่อ ยุงลายตัวเมียจะกัดและดูดเลือดของผู้ที่เป็นโรคไข้เลือดออกก่อน แล้วจึงแพร่เชื้อสู่คนอื่นโดยการกัดคนที่อยู่ในระยะทางไม่เกิน 400 เมตร ยุงชนิดนี้สามารถกัดคนได้ทั้งในเวลากลางวันและกลางคืน มักพบได้ในบริเวณที่มีการเพาะพันธุ์ตามแหล่งน้ำนิ่งในบริเวณบ้าน เช่น ตุ่มน้ำ โอ่งน้ำ แจกัน จานรองตู้กับข้าว กระป๋อง ฝากะลา ยางรถยนต์เก่า ๆ หลุมที่มีน้ำขัง เป็นต้น
อาการ หลังจากได้รับเชื้อจากยุงประมาณ 5 – 8 วัน จะมีอาการไข้สูงลอย (38.0-40 องศาเซลเซียส) ติดต่อกัน 2-7 วัน หน้าแดง ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดกระดูก ปวดเบ้าตา ปวดท้อง อาเจียน เบื่ออาหาร เริ่มมีจุดแดงเล็กๆ ตามแขน ขา ลำตัว และรักแร้ อาจมีเลือดกำเดาไหล และเลือดออกตามไรฟัน (อาการทั่วไปคล้ายเป็นหวัด แต่มักไม่ไอ และไม่มีน้ำมูก)
การป้องกัน ป้องกันตัวเองและคนรอบข้างไม่ให้โดนยุงกัด นอนในมุ้งหรืออยู่ในห้องที่สามารถป้องกันยุงลายได้ ทั้งเวลากลางวันและกลางคืน รวมถึงการขจัดลูกน้ำและทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย

4. โรคอหิวาตกโรค

เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่อยู่ในอุจจาระ อาเจียนของผู้ป่วยหรือผู้ที่เป็นพาหะ จากนั้นแพร่กระจายไปสู่สิ่งแวดล้อม ปนเปื้อนในอาหารและน้ำดื่ม

การติดต่อ ทานอาหารที่ไม่ถูกสุขลักษณะ หรือเมื่อมือของผู้ป่วยไปสัมผัสกับเครื่องใช้สิ่งของต่างๆ แล้วมีแมลงวันเป็นพาหะนำโรคไปสู่คนอื่นๆ
อาการ ผู้ป่วยอาจไม่มีอาการ เป็นเพียงพาหะหรือแหล่งสะสม แล้วค่อยแพร่เชื้อโรคไปยังคนอื่น ผู้ที่มีอาการไม่รุนแรง จะปวดท้อง ถ่ายอุจจาระเหลววันละหลายครั้ง อาจหายเป็นปกติภายใน 1 – 2 วัน ส่วนผู้ที่มีอาการรุนแรง จะถ่ายอุจจาระเป็นน้ำสีขาวขุ่น คล้ายน้ำซาวข้าว กลิ่นเหม็นคาวจัด อาจอาเจียน หากไม่รีบไปพบแพทย์ อาจทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำและเกลือแร่ จนเกิดอาการอ่อนเพลีย ปากแห้ง กระหายน้ำ กระสับกระส่าย ตาลึกโหล ชีพจรเต้นเบา จนถึงขั้นเสียชีวิตได้
การป้องกัน รับประทานอาหารที่สะอาด ปรุงสุกใหม่ ไม่มีแมลงวันตอม หลีกเลี่ยงอาการสุกๆ ดิบๆ ดื่มน้ำสะอาด ล้างมือก่อนปรุงอาหารและรับประทานอาหารทุกครั้ง เก็บอาหารในฝาชี หรือใส่ตู้กับข้าวให้มิดชิด รวมถึงการถ่ายอุจจาระในห้องส้วมที่ถูกสุขลักษณะ

อย่าลืมดูแลตัวเองง่ายๆ ทานอาหารให้ถูกสุขลักษณะ ล้างมือ ก่อน-หลัง รับประทานอาหาร ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ก่อนที่โรคระบาดจะลุกลาม

4 โรคระบาดอันตราย…ที่คุณป้องกันได้