โรคตาแดง หรือ โรคเยื่อบุตาอักเสบ คือหนึ่งในโรคยอดฮิตช่วงหน้าฝนที่พบได้กับคนทุกเพศทุกวัย แม้ว่าจะเป็นโรคที่ดูไม่ร้ายแรง แต่ถ้าละเลยหรือไม่ทำการรักษาก็อาจจะทำให้ตาแดงเรื้อรัง เส้นเลือดตาอักเสบเรื้อรัง หรือติดเชื้อที่รุนแรงถึงขั้นทำให้การมองเห็นลดลงและดวงตาพิการได้ ซึ่ง แพทย์หญิงอารดา มกรพงศ์ จักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านจอประสาทตา และแพทย์หัวหน้าศูนย์ตา โรงพยาบาลพญาไท 2 ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรคตาแดงว่า..

รู้หรือไม่? นี่คือสาเหตุของโรคตาแดง

โรคตาแดงที่เกิดจากการติดเชื้อ โดยเชื้อที่ทำให้เกิดโรคตาแดงมีอยู่สองชนิด คือ เชื้อไวรัส (Viral Conjunctivitis) จะมีอาการตาแดงบวม เจ็บตา เคืองตามาก น้ำตาไหล มีขี้ตาไม่มากหรือมีเป็นเมือกใสๆ และตาไวต่อแสงส่วนเชื้อแบคทีเรีย (Bacterial Conjunctivitis) จะมีอาการตาแดงและเคืองตา เช่นกัน แต่สิ่งที่สังเกตเห็นได้ชัดคือ มีขี้ตาสีเขียวหรือสีเหลืองเกาะอยู่รอบๆ ดวงตาและขนตามากกว่าปกติ โดยเฉพาะตอนเช้า

โรคตาแดงที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ เกิดได้จากการเป็นภูมิแพ้ (Allergic conjunctivitis) ไม่ว่าแพ้อากาศ แพ้ฝุ่น หรือขนสัตว์เลี้ยง การได้รับควันบุหรี่ ฝุ่นในโรงงาน การว่ายน้ำแล้วดวงตาสัมผัสกับสารคลอรีนในสระ การใส่คอนแทคเลนส์เป็นเวลานาน หรือแม้แต่แอร์ที่ไม่ได้รับการทำความสะอาดก็ล้วนมีส่วนทำให้เกิดโรค มือที่สัมผัสสารเคมีทั้งกรดและด่างแล้วไปจับหรือขยี้ตา การใช้เครื่องสำอางบริเวณรอบดวงตา การนั่งอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ โดยใช้สายตาเพ่งจอเป็นเวลานาน หรืออยู่ในห้องแอร์ที่อุณหภูมิเย็นมากๆ และนั่งกลางแจ้งโดนแดดนานๆ ก็ทำให้เป็นโรคตาแดงได้ทั้งสิ้น

โรคตาแดง…ป้องกันได้! สำหรับการป้องกันโรคตาแดง ทำได้โดยการไม่ใช้มือหรือสิ่งใดสัมผัสตาโดยไม่ได้ทำความสะอาด หมั่นล้างมือเพื่อลดการติดเชื้อจากมือไปสัมผัสที่ตา เปลี่ยนผ้าเช็ดหน้าบ่อยๆ ไม่คลุกคลีใกล้ชิดหรือใช้สิ่งของร่วมกับผู้ป่วย หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องสำอางร่วมกับผู้อื่น และไม่ใส่คอนแทคเลนส์ตอนว่ายน้ำหรือตอนนอน อย่าใส่คอนแทคเลนส์นานเกิน 6 ถึง 8 ชั่วโมง เพราะเป็นสาเหตุทำให้ตาแดงตาแห้งและเกิดการติดเชื้อได้ง่าย (แต่ถ้าจำเป็นต้องใส่นานเกินกว่าเวลากำหนด ควรหยอดน้ำตาเทียมทุก 2 ชั่วโมง)

นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงการเลี้ยงสัตว์ในบ้านและในห้องนอน ไม่ไปสถานที่ที่มีคนจำนวนมากและเต็มไปด้วยฝุ่นละออง รวมถึงการใช้แอร์หรือพัดลมเป่าหน้า อย่าอยู่ในที่เย็นๆ เป็นเวลานาน หากจำเป็นต้องอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีความเย็นเป็นเวลานานหรือใช้ตาต่อเนื่อง ทุกครึ่งชั่วโมงควรหลับตาเพื่อพักสายตาประมาณ 5 นาทีสลับกันไป และควรใช้น้ำตาเทียมเพื่อบำรุงผิวเยื่อบุตาเป็นระยะๆ จะช่วยลดอาการตาแห้งซึ่งเป็นสาเหตุทำให้ตาแดงได้ กรณีกรดหรือสารเคมีเข้าตาควรใช้น้ำสะอาดหรือน้ำยาล้างตาล้างตาทันทีเพื่อลดความเข้มข้นของกรดด่างที่จะทำลายผิวตาและให้รีบไปพบจักษุแพทย์

เมื่อรู้สึกเคืองตา…รีบรักษาอาการเบื้องต้น โรคตาแดงสามารถรักษาในเบื้องต้นก่อนพบแพทย์ โดยหากรู้สึกเคืองตาเล็กน้อยและตายังไม่แดงมาก ให้ลองหลับตาพักเป็นระยะ ดูอาการก่อนสัก 2 – 3 วัน หากไม่ดีขึ้นควรพบแพทย์ ถ้าตาแดงและคันตาเรื้อรัง ให้ตั้งข้อสงสัยว่าอาจเป็นภูมิแพ้ ลองหลีกเลี่ยงสิ่งที่อาจก่อให้เกิดการแพ้ เช่น ฝุ่น ตุ๊กตา หนังสือ ขนหรือไรฝุ่นจากสัตว์เลี้ยงในบ้าน สำหรับบ้านที่เพิ่งนำสัตว์เลี้ยงตัวใหม่เข้ามา ช่วงแรกบางคนอาจเกิดอาการแพ้ทันทีในขณะที่บางคนยังไม่มีอาการแพ้ ต้องใช้เวลาหลายเดือนจึงจะกระตุ้นการเกิดภูมิแพ้ได้ กรณีใส่คอนแทคเลนส์ หากมีอาการตาแดงให้ระวังมากกว่าปกติ ถ้าตาแดงแล้วมีขี้ตามากกว่าปกติหรือน้ำตาไหลมากควรพบจักษุแพทย์

โรคตาแดงไม่มียารักษาโดยเฉพาะ เมื่อไปพบแพทย์ แพทย์จะทำการวินิจฉัยว่าตาแดงจากสาเหตุอะไร แล้วรักษาตามอาการ เช่น ให้พักสายตา ประคบร้อนประคบเย็นที่ดวงตา ล้างตาด้วยน้ำเกลือเพื่อลดการระคายเคือง ใช้ยาหยอดตาหรือน้ำตาเทียม ให้รับประทานยาแก้แพ้ หรือยาปฏิชีวนะ เป็นต้น ทั้งนี้แม้ว่าจะเป็นโรคที่ดูไม่ร้ายแรง แต่ถ้าละเลยหรือไม่ทำการรักษาก็อาจจะทำให้ตาแดงเรื้อรัง เส้นเลือดตาอักเสบเรื้อรัง หรือติดเชื้อที่รุนแรงถึงขั้นทำให้การมองเห็นลดลงและดวงตาพิการได้

พญ. อารดา มกรพงศ์

จักษุแพทย์เฉพาะทางด้านจอประสาทตา

ศูนย์ตา โรงพยาบาลพญาไท 2

เคล็ดลับระงับโรคตาแดง...ก่อนดวงตาพิการ