โรคตาที่เกิดจากยูวีแบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ ผลจากรังสียูวีในระยะสั้นและระยะยาว ในระยะสั้น… หากได้รับรังสีที่มีความเข้มสูงหรือนานจะทำให้กระจกตาอักเสบ มีอาการแสบตา น้ำตาไหล แพ้แสง ตาแดง เจ็บตา ส่วนผลจากรังสียูวีในระยะยาว จะส่งผลกระทบทั้งผิวรอบดวงตาและดวงตา เช่น ผิวหนังรอบดวงตาไหม้ เป็นมะเร็งผิวหนัง หรือถ้าตกกระทบบนผิวดวงตาจะทำให้เกิดต้อลมและต้อเนื้อ หรือหากเข้าไปในดวงตาอาจทำให้เป็นต้อกระจกหรือจอประสาทตาเสื่อมได้ แน่นอนว่าแว่นกันแดดสามารถช่วยปกป้องผิวรอบดวงตาและดวงตาให้สัมผัสกับรังสียูวีน้อยลงได้ แต่ต้องเป็นแว่นกันแดดที่มีคุณสมบัติเหมาะสม โดยมีหลักการเลือกที่สำคัญๆ อยู่ 6 ข้อ ได้แก่

ป้องกันรังสียูวีได้ดี
มาตรฐานขององค์การอาหารและยาสหรัฐอเมริกากำหนดไว้ว่า แว่นกันแดดที่ได้มาตรฐาน ควรป้องกันรังสียูวีเอได้อย่างน้อย 95 เปอร์เซ็นต์ และยูวีบีได้อย่างน้อย 99 เปอร์เซ็นต์ การที่เราจะทราบว่าแว่นตานั้นๆ สามารถป้องกันรังสียูวีได้หรือไม่ มีวิธีสังเกตง่ายๆ โดยดูจากขาแว่นด้านในจะมีสัญลักษณ์ CE ซึ่งเป็นเครื่องหมายรับรองมาตรฐานของยุโรปปรากฏอยู่
ตัดแสงสะท้อนได้
ควรเป็นแว่นโพลาไรซ์ ที่ตัดแสงสะท้อนได้ เนื่องจากเลนส์แว่นตาจะทำจากวัสดุต่างๆ ที่หลากหลาย เช่น แก้ว หรือพลาสติก ซึ่งจะทำให้เห็นแสงสะท้อนได้ แว่นกันแดดที่ดีโดยทั่วไปควรตัดแสงได้ประมาณ 70-90 เปอร์เซ็นต์
เลือกใส่ให้เหมาะกับกิจกรรม
เลนส์ที่นิยมนำมาทำแว่นกันแดดมี 3 ชนิด คือ เลนส์ CR 39 เป็นเลนส์พลาสติกที่ใช้กันแพร่หลายที่สุด เพราะทนแรงขูดขีดได้ดี ช่วยป้องกันได้ทั้งรังสียูวีและอินฟราเรด ส่วนเลนส์แก้ว มีความใสและทนแรงขูดขีดได้ดีกว่าเลนส์พลาสติก แต่มีข้อเสีย คือ น้ำหนักมากและแตกได้ถ้ามีอุบัติเหตุที่รุนแรง และสุดท้าย คือ เลนส์พลาสติกชนิดโพลีคาร์บอเนต ซึ่งเบาที่สุด ทนทานต่อแรงกระแทกได้ดี มักนำมาใช้ในการทำแว่นสำหรับใส่เล่นกีฬาหรือกิจกรรมผาดโผน ช่วยป้องกันอันตรายจากดวงตาได้ดีที่สุด
สีของเลนส์
เลนส์ของแว่นกันแดดมีผลิตออกมาหลายสี โดยแต่ละสีก็มีข้อดีข้อด้อยในการใช้แตกต่างกันไป คือ
- สีดำ เหมาะกับกิจกรรมกลางแจ้งมากที่สุด
- สีเทา ช่วยกรองแสงและตัดแสงจ้า ไม่ทำให้สีเพี้ยน เหมาะในการใส่ไปเที่ยวทะเล
- สีส้มหรือสีเหลือง ช่วยให้การมองภาพในเชิงลึกดีขึ้น แต่มีการเพี้ยนของสี ไม่เหมาะนำมาใส่ขับรถ
- สีน้ำตาล ทำให้มองสีและแสงธรรมชาติได้คมชัดขึ้น เพิ่มวิสัยทัศน์ในการมอง โดยเฉพาะในการขับขี่รถยนต์หรือจักรยานยนต์
- สีเขียว ช่วยกรองแสงและตัดแสงได้ดีเหมือนสีเทา ช่วยให้สบายตา โดยเฉพาะสำหรับกิจกรรมกลางแจ้ง
- สีชาและเทาดำ เหมาะในการใช้งานทั่วไป
เลือกกรอบให้เข้ากับใบหน้า
สำหรับใบหน้าสี่เหลี่ยมควรใส่แว่นกรอบทรงโค้ง กลม ใบหน้ากลมควรใส่แว่นกรอบใหญ่ปิดโหนกแก้มจะทำให้หน้าดูเล็กลงและเน้นแว่นทรงเหลี่ยม ใบหน้ายาวควรใส่แว่นกรอบรี ปิดตาให้หมด และหน้ารูปไข่สามารถใส่ทุกแบบ
ควรลองใส่ก่อนซื้อ
ควรสวมใส่แว่นเดินไปมา ก้มเงยดูว่าไม่ลื่นไหล และเช็คเลนส์ว่าแนบอยู่ในกรอบเลนส์ หรือขาเลนส์บิดเบี้ยวหรือไม่ จะช่วยให้เราเลือกแว่นที่มีคุณภาพและเหมาะสมกับขนาดของใบหน้า

อย่างไรก็ตาม หากเราเลือกซื้อแว่นตากันแดดที่ทำจากวัสดุที่ไม่ได้มาตรฐาน อาจไม่สามารถกรองแสงยูวีได้ ในกรณีที่มีการเคลือบสีที่ตัวเลนส์ด้วย สีเหล่านี้จะทำให้ดวงตาเสมือนอยู่ในที่มืด ดวงตาคนเราปกติเวลาอยู่ในที่มืดม่านตาจะขยาย ดังนั้นถ้าใส่เลนส์ปลอมหรือเลนส์ไม่ดีหากม่านตาขยายก็กลายเป็นว่าแสงยูวีจะสามารถเข้าสู่ดวงตาได้เยอะขึ้น ทำให้ดวงตาเราได้รับอันตรายมากกว่าปกติ และเพิ่มความเสี่ยงกับโรคตามากขึ้น สังเกตได้ง่ายๆ หลังจากสวมใส่แว่น จะเกิดอาการผิดปกติที่เป็นผลข้างเคียงจากการที่แสงเข้าตา ทำให้มีอาการล้า ปวดตา ตาแดง น้ำตาไหล และแสบตาได้

สุดท้าย ไม่เพียงแต่เราควรจะสวมแว่นกันแดดเพื่อป้องกันดวงตาเท่านั้น แต่ยังควรหลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีความเข้มของแสงยูวีสูงร่วมด้วย เช่น การอยู่กลางแจ้งนานๆ ถ้าหลีกเลี่ยงไม่ได้ก็สวมแว่นตากันแดด ใส่หมวกปีกกว้าง หรือกางร่มช่วยอีกแรงหนึ่ง เพื่อสุขภาพที่ดีของดวงตาตลอดไป

พญ. ณฐมน ศรีสำราญ

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคต้อหิน

ศูนย์ตา โรงพยาบาลพญาไท 1

วิธีเลือก “แว่นกันแดด” ปกป้องดวงตาในหน้าร้อน