การทำบายพาสหัวใจ หรือการผ่าตัดต่อหลอดเลือดเลี้ยงหัวใจเพื่อสร้างช่องทางเบี่ยงให้เลือดสามารถไหลเวียนไปเลี้ยงหัวใจได้เพียงพอ เป็นการป้องกันไม่ให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลวจากการขาดเลือด เป็นหนึ่งในวิธีการรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบตัน ซึ่งปัจจุบันสาเหตุในการเสียชีวิตของคนไทยที่ไม่ใช่จากอุบัติเหตุ มาจากโรคหัวใจและหลอดเลือดตีบตันสูงเป็นอันดับ 2 เป็นรองเพียงแค่โรคมะเร็งเท่านั้น

ขั้นตอนการผ่าตัดบายพาสหัวใจ

แพทย์นำหลอดเลือดที่มีคุณภาพดีจากส่วนอื่นในร่างกาย อาจเป็นหลอดเลือดดำจากขา หรือหลอดเลือดแดงจากอกหรือปลายแขน มาต่อทำทางเบี่ยงข้ามหลอดเลือดแดงส่วนที่ตีบหรืออุดตัน
แพทย์จะทำการต่อปลายหลอดเลือดข้างหนึ่งเข้ากับหลอดเลือดแดงใหญ่ที่ไปเลี้ยงหัวใจ ส่วนปลายหลอดเลือดอีกข้างหนึ่งจะต่อเข้ากับหลอดเลือดแดงใต้บริเวณที่ตีบหรืออุดตัน

การผ่าตัดต่อหลอดเลือดหัวใจจะทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจได้มากขึ้น จึงแก้ปัญหาอาการหัวใจขาดเลือด และช่วยทำให้หัวใจทำงานได้ดีขึ้น

การดูแลหลังผ่าตัดบายพาสหัวใจ

หลังจากการผ่าตัดเสร็จสิ้นแล้ว แพทย์จะให้ผู้ป่วยนอนพักรักษาตัวในห้อง ICU อย่างน้อย 1-2 วัน จากนั้นจึงจะย้ายเข้าไปพักฟื้นต่อในห้องพักผู้ป่วยต่ออย่างน้อย 7 วัน เพื่อดูอาการ และติดตามผล โดยในช่วงพักฟื้นที่โรงพยาบาล ผู้ป่วยอาจต้องมีการต่อท่อหรือสายต่างๆ ตามร่างกายอยู่ระยะหนึ่ง

และเมื่อผู้ป่วยกลับไปพักฟื้นที่บ้านได้แล้ว จะต้องระมัดระวังในเรื่องการดูแลบาดแผล พักผ่อนให้เพียงพอ และควรหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมหนักๆ เพราะอาจทำให้แผลหายช้า หรือเกิดภาวะแทรกซ้อนได้

นอกจากนี้ตัวผู้ป่วยและผู้ที่อยู่ใกล้ชิดควรหมั่นสังเกตอาการของผู้ป่วย ถ้ามีอาการดังต่อไปนี้ควรรีบไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด

มีไข้สูงกว่า 38 องศาเซลเซียส
หายใจลำบาก
มีอาการคลื่นไส้ หรืออาเจียนต่อเนื่อง
เจ็บที่บริเวณแผลผ่าตัดมากขึ้น
มีอาการบวม หรือเลือดออกบริเวณแผลผ่าตัด
ชีพจรเต้นเร็ว หรือเต้นผิดปกติ
มีอาการบวม หรือชาตามแขนและขา

นพ. ชยุต ชีวะพฤกษ์
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคหัวใจและหลอดเลือด
ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

การผ่าตัดบายพาสหัวใจ อีกหนึ่งวิธีรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ