แม้ว่าในปัจจุบันจะมีวิธีการตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็งได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ แต่โรคมะเร็งปอดก็ยังเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้คนไทยเสียชีวิตเป็นอันดับต้นๆ

อาการของโรคมะเร็งปอด

อาการของมะเร็งปอด ส่วนมากในระยะเริ่มต้นมักจะไม่มีอาการ ต่อมาเมื่อโรคลุกลามอาจเริ่มจากอาการไอ เจ็บหน้าอก หอบเหนื่อย ดังนั้นบุคคลที่มีความเสี่ยงควรเข้ารับการตรวจสุขภาพปอดเป็นประจำ โดยเฉพาะผู้ที่สูบบุหรี่ ซึ่ง “บุหรี่” นับเป็นปัจจัยหลักของการเกิดโรคมะเร็งปอดและโรคถุงลมโป่งพอง

ไม่สูบบุหรี่ก็เป็นมะเร็งปอดได้

อย่างไรก็ตาม แม้การสูบบุหรี่จะเป็นปัจจัยเสี่ยงหลักที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งปอด แต่ก็ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งในขณะนี้ แม้ยังไม่มีคำตอบที่แน่ชัดว่าทำไม! ผู้ที่ไม่เคยสูบบุหรี่จึงเป็นมะเร็งปอดได้ แต่ก็มีการศึกษาและงานวิจัยหลายฉบับที่พบสาเหตุอื่นๆ ว่าอาจทำให้เกิดความเสี่ยงมะเร็งปอดได้ โดยเฉพาะการได้รับสารและเคมีต่างๆ เช่น

สารเรดอน เป็นสารกัมมันตรังสีที่มีอยู่ทั่วไปทุกหนแห่ง ไม่มีรส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น และไม่สามารถรับรู้ได้ด้วยประสาทสัมผัสใดๆ ของมนุษย์ สารนี้นับเป็นสารที่ก่อให้เกิดโรคมะเร็งปอดในมนุษย์เป็นอันดับที่สอง รองจากสารต่างๆ ในบุหรี่
แร่ใยหิน หรือ แอสเบสตอส เป็นสารก่อมะเร็งที่อยู่ในผลิตภัณฑ์ที่เราใช้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งโทษและพิษภัยของแร่ใยหินนั้นก่อให้เกิดโรคมะเร็งปอด ไต และโรคมะเร็งที่มีชื่อว่าMesothelioma สารนี้พบได้ในกระเบื้องมุงหลังคาแบบลูกฟูก ท่อระบายน้ำ กระเบื้องปูพื้น ฝ้าเพดาน ฝาผนัง ฉนวนกันความร้อน ท่อน้ำร้อน หม้อไอน้ำ และพลาสติกขึ้นรูปต่างๆ
สารเคมีหนัก
การสูดดมควันบุหรี่จากคนใกล้ตัว (Second Hand Smoker) และ
พันธุกรรมที่ผิดปกติ

ผศ.นพ.ศิระ เลาหทัย ศัลยแพทย์ทรวงอกเชี่ยวชาญด้านผ่าตัดส่องกล้องมะเร็งปอด โรงพยาบาลพญาไท 1 กล่าวว่า…
“มีรายงานการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยมะเร็งปอดในทวีปเอเชียนั้น 30-40% เป็นผู้ที่ไม่เคยสูบบุหรี่มาก่อน โดยมากกว่า 50% ของเพศหญิงนั้นไม่เคยสูบบุหรี่ ซึ่งแตกต่างจากประเทศในฝั่งทวีปยุโรป ซึ่งมีเพียงแค่ 10-20% เท่านั้นที่ไม่เคยสูบบหรี่ แต่กลับป่วยเป็นมะเร็งปอด”

พบผู้หญิงเป็นมะเร็งปอดเพิ่มขึ้น

สำหรับมะเร็งปอดไม่ได้พบมากแต่ในผู้ชายเท่านั้น เห็นได้จากสถิติในปี 2018 จากการสำรวจของ World Cancer Research Fund International ทั่วโลก พบว่า… มีผู้ป่วยโรคมะเร็งปอดรายใหม่เพิ่มถึง 2 ล้านคน และยังพบผู้หญิงป่วยเป็นโรคมะเร็งปอดมากติดอันดับ 1 ใน 3 ของโรคมะเร็งทั้งหมด

ชนิดของมะเร็งปอดในผู้ที่สูบบุหรี่กับผู้ที่ไม่สูบบุหรี่

ลักษณะของผู้ป่วยที่สูบบุหรี่กับไม่สูบบุหรี่นั้น ผู้ป่วยที่ไม่สูบบุหรี่ส่วนมากมักจะพบมะเร็งชนิดที่เรียกว่า Adenocarcinoma ส่วนผู้ป่วยที่สูบบุหรี่มักจะพบเป็น Squamous Cell Carcinoma ซึ่งมักจะพบในหลอดลมขนาดกลาง โดยมักอยู่ตรงกลางกลีบปอด มะเร็งประเภทนี้เกิดจากการกระตุ้นการอักเสบ ทำให้เกิดความเสี่ยงที่อาจส่งเสริมให้เป็นมะเร็ง แต่มะเร็งประเภท Adenocarcinoma มักจะอยู่ริมปอด นอกจากนี้ยังพบว่า “ผู้ป่วยมะเร็งปอดที่ไม่เคยสูบบุหรี่มักจะพบความผิดปกติของยีนร่วมด้วย” ได้แก่ EGFR (epidermal growth factor), anaplastic lymphoma kinase (ALK), ROS1 และ MET

ผศ.นพ.ศิระ กล่าวว่า…
“การรักษามะเร็งปอดของผู้ป่วยสูบบุหรี่ และไม่สูบบุหรี่ค่อนข้างคล้ายกัน ได้แก่ การผ่าตัด การให้ยาเคมีบำบัด และการฉายแสง สำหรับการผ่าตัดนั้นมีบทบาทหลักในกลุ่มที่เป็นมะเร็งปอดระยะเริ่มต้น คือระยะที่ 1 และ 2 โดยปัจจุบันการผ่าตัดปอดไม่ใช่เรื่องน่ากลัวอีกต่อไป เราสามารถผ่าตัดผ่านทางการส่องกล้องโดยเทคนิคที่เรียกว่า “Vats” ซึ่งการผ่าตัดจะมีแผลขนาดเล็ก 3-4 ซม. เพียงช่องเดียว ส่งผลทำให้ผู้ป่วยเจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว และสามารถกลับมาดำรงชีวิตปกติได้อย่างรวดเร็ว ส่วนการรักษาผู้ป่วยมะเร็งปอดระยะที่ 3 และ 4 การให้ยาเคมีบำบัด ยาพุ่งเป้า ที่เรียกว่า Target therapy และการฉายแสง จะเข้ามามีบทบาทเป็นหลัก”

ถึงแม้ว่ามะเร็งปอดสามารถเกิดได้กับทุกคน แต่การป้องกันก็ดีกว่าการรักษา ฉะนั้นผู้ที่จะสูบบุหรี่หรืออยู่ใกล้ชิดและต้องรับควันบุหรี่ ขอให้ตระหนักถึงภัยอันตราย ทั้งยังควรหลีกเลี่ยงสารเคมี หรือความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดมะเร็งปอด ทั้งยังควรออกกำลังกาย และกินอาหารที่ถูกสุขลักษณะ เพื่อลดโอกาสการเกิดโรคมะเร็งต่างๆ ด้วย

ผศ. นพ. ศิระ เลาหทัย
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคปอดและทรวงอก
ศูนย์อายุรกรรม โรงพยาบาลพญาไท 1

ระวัง 5 ปัจจัยเสี่ยง ไม่สูบบุหรี่ก็เป็นมะเร็งปอดได้