อย่าปล่อยให้ร่างกายอยู่ใน… “ภาวะขาดน้ำ”

แม้ว่าในร่างกายของคนเราจะประกอบด้วย “น้ำ” ถึง 60% ของน้ำหนักตัว แต่ในทุกๆ วันร่างกายก็สูญเสียน้ำออกไปมากเช่นกัน ฉะนั้นเราควรดื่มน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย  เพื่อชดเชยน้ำที่เสียไป เพราะหากเราดื่มน้ำไม่มากพอจะส่งผลให้ร่างกายต้องตกอยู่ใน “ภาวะขาดน้ำ” อย่างแน่นอน
<h2>“ภาวะร่างกายขาดน้ำ” คืออะไร?? 
</h2>
ภาวะขาดน้ำ (Dehydration) คือ ภาวะที่ร่างกายสูญเสียน้ำมากกว่าที่ได้รับ จึงมีปริมาณน้ำไม่เพียงพอจนส่งผลต่อระบบไหลเวียนของเหลวและการทำงานของอวัยวะต่างๆ เช่น หัวใจ ไต สมอง ทางเดินอาหาร กล้ามเนื้อ และหากปล่อยให้ร่างกายขาดน้ำมากเกินไปเป็นเวลานาน  อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
<h2>จะเป็นอย่างไร?&#8230;เมื่อร่างกายขาดน้ำ! 
</h2>
อาการของผู้ที่มีภาวะร่างกายขาดน้ำจะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของภาวะ
<ul>
<li>อาการเบื้องต้นที่มีความรุนแรงระดับปานกลาง
<ul>
<li>กระหายน้ำ</li>
<li>ตาแห้ง ปากแห้ง ผิวแห้ง</li>
<li>เหงื่อออกน้อย</li>
<li>ปัสสาวะน้อยกว่าปกติ</li>
<li>ท้องผูก</li>
<li>มึนงง ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน</li>
</ul>
</li>
<li>อาการที่ขาดน้ำรุนแรงและเป็นอันตราย 
หากมีอาการเหล่านี้  ควรรีบพบแพทย์โดยเร็วที่สุด
<ul>
<li>กระหายน้ำอย่างรุนแรง</li>
<li>ปัสสาวะน้อยและมีสีเข้ม หรือไม่มีปัสสาวะ</li>
<li>อ่อนเพลีย</li>
<li>มีไข้</li>
<li>หัวใจเต้นแรงและเร็ว หายใจหอบและถี่</li>
<li>ช็อก หมดสติ</li>
</ul>
</li>
</ul>
<h2>เพราะอะไร?&#8230;จึงเกิดเป็น “ภาวะขาดน้ำ” 
</h2>
“น้ำ” เป็นสิ่งสำคัญต่อร่างกาย เพราะเป็นส่วนประกอบหลักในระบบไหลเวียนต่างๆ คุณอาจคาดไม่ถึงว่า “แค่ดื่มน้ำน้อย” ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ร่างกายอยู่ในภาวะขาดน้ำได้ มาดูกันว่า มีสาเหตุใดบ้างที่ทำให้คุณเป็น “ภาวะขาดน้ำ”
<ul>
<li>การที่ร่างกายสูญเสียน้ำมากเกินไป
<ul>
<li>อาเจียนมาก</li>
<li>ท้องเสียอย่างหนัก</li>
<li>อยู่ในที่อากาศร้อนเป็นเวลานาน</li>
<li>เหงื่ออกมากจากการออกกำลังกายเป็นเวลานาน</li>
<li>เหงื่อออกมาในผู้ที่มีไข้สูง หรือมีภาวะติดเชื้อ</li>
<li>ปัสสาวะมากผิดปกติในผู้ป่วยเบาหวาน ผู้ที่ใช้ยาขับปัสสาวะ ใช้ยาความดันโลหิต รวมถึงผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก</li>
</ul>
</li>
<li>การที่ร่างกายได้รับน้ำไม่เพียงพอ
<ul>
<li>การดื่มน้ำน้อยเกินไป โดยเฉพาะผู้ป่วยอาการโคม่า หรือใช้เครื่องช่วยหายใจ</li>
<li>ผู้ที่ป่วยเป็นหวัด เจ็บคอ ทำให้เบื่ออาหารและดื่มน้ำน้อยลง</li>
<li>ผู้ที่ไม่ชอบดื่มน้ำ และดื่มน้ำไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย หรือดื่มน้อยกว่า 5 ลิตรต่อวัน</li>
</ul>
</li>
</ul>
<h2>วินิจฉัย&#8230;เพื่อหาสาเหตุ 
</h2>
จะเห็นได้ว่า “ภาวะขาดน้ำ” เกิดได้จากหลายสาเหตุ จึงควรให้แพทย์ตรวจวินิจฉัยเพื่อหาสาเหตุที่แน่ชัด
<ul>
<li>การตรวจร่างกาย 
เพื่อหาสัญญาณของภาวะขาดน้ำ เช่น การตรวจอัตราการเต้นของหัวใจ ชีพจร และความดันโลหิตในขณะที่ผู้ป่วยเปลี่ยนจากท่านอนเป็นท่ายืน เพราะหากน้ำในเลือดน้อยเกินไปจะทำให้หัวใจเต้นเร็วขึ้น และเลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ ทำให้เกิดอาการวิงเวียนศีรษะหรือเป็นลมได้</li>
<li>การตรวจปัสสาวะ 
เช่น สีของปัสสาวะ การตรวจพบคีโตนในปัสสาวะ</li>
</ul>
<ul>
<li>การตรวจเลือด 
เช่น ปริมาณน้ำตาลในเลือด ปริมาณโซเดียมและโพแทสเซียมในเลือด ตรวจความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดง</li>
</ul>
<h2>ดูแลตัวเองได้เมื่อ&#8230; “ร่างกายขาดน้ำ” 
</h2>
“ภาวะขาดน้ำ” เกิดได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ ซึ่งมีวิธีการดูแลรักษาแตกต่างกัน หากมีอาการไม่รุนแรงมากนัก ผู้ป่วยสามารถดูแลตัวเองได้ไม่ยาก
<h2>เด็กแรกเกิดและเด็กอายุไม่ถึง 1 ปี</h2>
<ul>
<li>ให้ดื่มนม หรือนมแม่บ่อยๆ และรีบมาพบแพทย์ที่โรงพยาบาล</li>
<li>ในกรณีที่ต้องดื่มผงละลายเกลือแร่ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนให้ทารกดื่ม</li>
</ul>
<h2>เด็กอายุ 1-11 ปี</h2>
<ul>
<li>พยายามให้เด็กดื่มน้ำบ่อยๆ เพื่อเป็นการชดเชยน้ำในร่างกาย</li>
<li>ดื่มผงละลายเกลือแร่</li>
<li>หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำผลไม้ น้ำอัดลม หรือน้ำหวานที่มีปริมาณน้ำตาลสูง</li>
</ul>
<h2>เด็กอายุตั้งแต่ 12 ปีขึ้นไป และผู้ใหญ่</h2>
<ul>
<li>หากทำกิจกรรมอยู่ควรหยุดพัก และอยู่ในที่ที่อากาศถ่ายเทสะดวก</li>
<li>ดื่มน้ำเปล่า หรือเครื่องดื่มเกลือแร่เพื่อเป็นการชดเชยน้ำในร่างกาย</li>
</ul>
<h2>ดูแลตัวเองก่อน “ร่างกายขาดน้ำ” 
</h2>
สิ่งสำคัญที่สุดคือ&#8230; การดื่มน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการป่วย เช่น อาเจียน ท้องเสีย มีไข้ หรือผู้ที่ต้องอยู่กลางแจ้งเป็นเวลานานๆ รวมทั้งผู้ที่ออกกำลังกายอย่างหนักและสูญเสียเหงื่อมากๆ ซึ่งปริมาณน้ำที่เพียงพอต่อคนทั่วไป คือประมาณ 1.5-2 ลิตร หรือ 8 แก้วต่อวัน แต่หากเป็นผู้ป่วยโรคไต หรือโรคหัวใจ อาจต้องจำกัดปริมาณในการดื่มน้ำ ทั้งนี้ต้องปรึกษาแพทย์เป็นรายบุคคล
ไม่น่าเชื่อว่า “ภาวะขาดน้ำ” จะส่งผลกระทบต่อร่างกายได้มากอย่างคาดไม่ถึง ฉะนั้นเราควรดูแลตัวเองและคนรอบข้างให้ดี&#8230; แค่ “ดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอ” เพื่อรักษาความสมดุลของน้ำในร่างกาย&#8230; วิธีง่ายๆ เท่านี้ก็ทำให้เราห่างไกลจากคำว่า “ภาวะขาดน้ำ” ได้แล้ว
&nbsp;
นพ. ธิติวุฒิ หู 
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชปฏิบัติทั่วไป 
ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพ โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

ภาวะขาดน้ำ (Dehydration) คือ ภาวะที่ร่างกายสูญเสียน้ำมากกว่าที่ได้รับ จนส่งผลต่อระบบไหลเวียนของเหลวและการทำงานของอวัยวะต่างๆ เช่น หัวใจ ไต สมอง ทางเดินอาหาร กล้ามเนื้อ ซึ่งหากขาดน้ำมากๆ อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

บริการ

บทความ

เกี่ยวกับเรา

สาขาโรงพยาบาล

อย่าปล่อยให้ร่างกายอยู่ใน… “ภาวะขาดน้ำ”

Tel

Email

บริการ

บทความ

เกี่ยวกับเรา

สาขาโรงพยาบาล