ขึ้นชื่อว่าโรค “เรื้อรัง” ก็มักถูกตีความว่าไม่มีโอกาสหาย ทำได้แค่ประคับประคองควบคุมไม่ให้กำเริบรุนแรง แต่สิ่งนี้ไม่ใช่สำหรับ “แผลเรื้อรัง” แม้ว่าจะมีความรุนแรงกว่าแผลทั่วไป แต่ก็มีโอกาสหาย หากได้รับการดูแลอย่างถูกวิธี

แผล ไม่ได้มีแค่ชนิดเดียว

หากจำแนกแผลตาม “ลักษณะของการบาดเจ็บต่อร่างกาย” ก็จะแบ่งออกได้เป็น

การบาดเจ็บชนิดปิด หรือ การบาดเจ็บที่ไม่ได้ปรากฏรอยแยกบนผิวหนัง แต่อาจมีการฉีกขาดของเนื้อเยื่อ หรือเส้นเลือดฝอยบริเวณใต้ผิวหนัง มักเกิดขึ้นจากการโดนกระแทกด้วยของที่ไม่มีคม ซึ่งจะทำให้เกิดเป็นรอยบวม เป็นจ้ำ สีคล้ำบริเวณผิวหนัง หรือที่เราคุ้ยเคยกันว่า “รอยฟกช้ำ” นั่นเอง รวมถึงแผลที่เกิดเลือดคั่งในอวัยวะภายใน เช่น กล้ามเนื้อ กระดูก และข้อต่างๆ
การบาดเจ็บชนิดเปิด ซึ่งแผลชนิดนี้ส่วนใหญ่จะมีการฉีกขาดของผิวหนัง และมีเลือดออก เช่น ของมีคมบาด แผลถลอก รวมไปถึงแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก

ระยะของแผลกับวิธีรักษา

ในการรักษาบาดแผล มักจะแบ่งตามระยะของแผลออกเป็น 2 ชนิด คือ

แผลเฉียบพลัน (Acute wound): เป็นแผลสด แผลใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้น ซึ่งส่วนใหญ่จะหายเป็นปกติใน 4 สัปดาห์
แผลเรื้อรัง (Chronic wound): แผลที่ใช้ระยะเวลาในการหายนานกว่าแผลปกติ โดยจะอยู่ในระยะของการอักเสบมากกว่า 4-6 สัปดาห์ เป็นต้นไป

ใครบ้างที่มีโอกาสเป็นแผลเรื้อรัง?

ทุกคนมีโอกาสเป็นแผลเรื้อรังได้ หากเกิดบาดแผลแล้วไม่ได้รับการดูแลแผลอย่างถูกวิธี ก็อาจจะทำให้เกิดเนื้อตาย หรือเกิดการติดเชื้อบริเวณบาดแผลได้เนื่องจากใช้วัสดุแปะแผลที่ไม่เหมาะสม ไม่ว่าจะเปียกไป แห้งไป แผลโดนน้ำมากไป หรือเปิดต่อสิ่งแวดล้อมเยอะเกินไป ซึ่งแผลเรื้อรังจะมีโอกาสเกิดขึ้นได้มากใน

คนที่มีโรคประจำตัวที่มีผลต่อการหายของแผล เช่น โรคเกี่ยวกับการไหลเวียนของเลือด โรคหลอดเลือดแดง หลอดเลือดดำ โรคหัวใจ ตับแข็ง ไตวาย เป็นต้น
คนที่มีโรคประจำตัวที่ส่งผลให้คุณภาพของเลือดไม่ดี เช่น โรคเบาหวานที่มีการควบคุมระดับน้ำตาลที่ไม่เหมาะสม ทำให้การสมานและฟื้นตัวของแผลไม่ดี มีภาวะขาดสารอาหาร หรือซีด เป็นต้น
คนที่มีเนื้อเยื่อโดยรอบไม่เหมาะกับการหายของแผล เช่น เกิดบาดแผลบริเวณผิวหนังที่เคยผ่านการฉายรังสี เคยได้รับยาเคมีบำบัด หรือยากดภูมิคุ้มกันกลุ่มสเตียรอยด์ จึงทำให้แผลบริเวณนั้นหายยากกว่าปกติ

อันตรายอย่างไร? หากมีแผลเรื้อรัง แล้วดูแลไม่ถูกวิธี

หากดูแลไม่ดี แผลนั้นก็จะไม่หาย แผลจะไม่สามารถดำเนินต่อไปตามกระบวนการการหายของแผลได้ โดยจะยังคงอักเสบ ติดเชื้อ จนอาจลุกลามกว้างขึ้นและถึงขั้นต้องตัดเนื้อตายมากขึ้น ใช้ระยะเวลาในการหายนานขึ้น หากปล่อยทิ้งไว้ก็อาจถึงขั้นต้องตัดอวัยวะ หรือรุนแรงจนเกิดการติดเชื้อเข้ากระแสเลือดและเสียชีวิตได้ในที่สุด

หยุดแผลเรื้อรังแบบไม่ลุกลาม ด้วยเทคโนโลยีที่ตอบโจทย์

ศูนย์ Advanced Wound Care Center โรงพยาบาลพญาไท 3 มีทีมแพทย์ศัลยศาสตร์เฉพาะทางที่จะช่วยประเมินบาดแผลอย่างเจาะลึก เพื่อหาสาเหตุของแผลเรื้อรังนั้นๆ แล้วดำเนินการรักษาตั้งแต่ระดับสาเหตุ ที่ทำให้กระบวนการการหายของแผลล่าช้า ร่วมกับทีมแพทย์อายุรกรรมที่จะคอยควบคุมปัจจัยเสี่ยงที่มีผลเชื่อมโยงต่อการหายของแผล ด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ในการขจัดเนื้อตายแบบลดการบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อรอบข้าง และใช้วัสดุแปะแผลที่ออกแบบมาเฉพาะให้สอดคล้องกับตัวโรคและไลฟ์สไตล์ที่แตกต่างกัน ทำให้ไม่ต้องทำแผลทุกวัน แต่แผลหายได้ไวกว่า ได้ประสิทธิภาพมากกว่าด้วยเทคโนโลยีการดูแลบาดแผลขั้นสูง (Advanced Wound Care Center Technology) เพื่อเอื้อต่อการหายของแผล และลดโอกาสการเกิดแผลเป็นในอนาคต

นอกจากการดูแลบาดแผลแล้ว ศูนย์ Advanced Wound Care Center ยังมีการดูแลสุขภาพองค์รวม โดยทีมแพทย์ ร่วมกับนักกายภาพบำบัด และพยาบาลวิชาชีพ เพื่อป้องกันและลดโอกาสการเกิดแผลในอนาคต

“มีแผลเรื้อรังอย่าเพิ่งถอดใจ
หยุดการลุกลาม ลดความเสี่ยงได้ หากดูแลถูกวิธี”

พญ.เบญจพร นันทสันติ
ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านการผ่าตัดส่องกล้อง
ศูนย์ศัลยกรรมเทคโนโลยีชั้นสูง
โรงพยาบาลพญาไท 3

แผลเรื้อรัง ดูแลอย่างไร? ให้ไม่ลุกลามและหายได้