CGM หรือ Continuous glucose monitoring คือ อุปกรณ์ที่สามารถตรวจวัดระดับน้ำตาลได้แบบต่อเนื่องตลอด 24 ชั่วโมง โดยจะตรวจวัดระดับน้ำตาลในของเหลวระหว่างเซลล์ใต้ชั้นผิวหนัง ซึ่งสามารถสื่อถึงระดับน้ำตาลในเลือดขณะนั้นได้ ตัวเครื่องนี้จะส่งข้อมูลไปยังแอปพลิเคชันในโทรศัพท์มือถือแบบเรียลไทม์ ทำให้ทราบระดับน้ำตาลในขณะนั้นๆ ร่วมกับมีการเตือนเมื่อระดับน้ำตาลลดต่ำมากหรือสูงมากเกินค่าที่ตั้งเตือนไว้ จึงช่วยให้ผู้ป่วยดูแลตนเองได้อย่างรวดเร็ว และแพทย์สามารถวางแผนหรือปรับการรักษาได้อย่างเหมาะสม

เครื่องตรวจระดับน้ำตาลแบบต่อเนื่อง (Continuous glucose monitoring; CGM) ประกอบด้วย 3 ส่วน

อุปกรณ์ตรวจจับระดับน้ำตาล (Sensor) เป็นโลหะเล็กๆ สอดเข้าชั้นใต้ผิวหนัง (subcutaneous) เพื่อตรวจระดับน้ำตาลในของเหลวระหว่างเซลล์ใต้ชั้นผิวหนัง โดยจะตรวจทุกๆ 3 นาที ซึ่งตัวเซ็นเซอร์นี้จะติดไว้ได้นาน 14 วัน จากนั้นจะต้องเปลี่ยนตัวใหม่
เครื่องรับสัญญาณ (Transmitter) จะรับข้อมูลระดับน้ำตาลจาก Sensor แล้วส่งสัญญาณเข้าไปยังแอปพลิเคชันในโทรศัพท์มือถือ ซึ่งตัวผู้ป่วย แพทย์ และทีมผู้ดูแล สามารถเข้าถึงข้อมูลได้แบบเรียลไทม์
แอปพลิเคชันในโทรศัพท์มือถือ (Mobile application) จะแสดงค่าระดับน้ำตาลที่วัดได้ และ แจ้งเตือนเมื่อระดับน้ำตาลสูงหรือต่ำผิดปกติ ซึ่งสามารถกำหนดค่าที่ต้องการให้แจ้งเตือนได้เป็นรายบุคคล

ใครบ้างที่ควรใช้เครื่องตรวจระดับน้ำตาลแบบต่อเนื่อง

ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1
ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับการฉีดอินซูลินตั้งแต่ 3 ครั้งต่อวันขึ้นไป
ผู้ป่วยเบาหวานที่มีระดับน้ำตาลในเลือดไม่คงที่ ระดับน้ำตาลสูงมากหรือต่ำมากในแต่ละวัน
ผู้ป่วยเบาหวานที่มีระดับน้ำตาลในเลือดต่ำบ่อยๆ โดยเฉพาะในรายที่ไม่มีอาการเตือนนำมาก่อน มีหน้ามืด หมดสติทันที
ผู้ป่วยเบาหวานที่ยังควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ตามเป้าหมาย
ผู้ป่วยเบาหวานที่ต้องการตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างใกล้ชิด เพื่อการรักษาเบาหวานอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ผู้ที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์

ข้อแนะนำสำหรับผู้ใช้เครื่องตรวจระดับน้ำตาลแบบต่อเนื่อง (CGM)

ผู้ป่วยต้องตรวจระดับน้ำตาลปลายนิ้ววันละ 1-2 ครั้ง เพื่อตั้งค่าของเครื่องให้ถูกต้อง (Calibration)
เนื่องจากการทำงานของเครื่องเป็นการวัดระดับน้ำตาลจากสารน้ำระหว่างเซลล์ที่ชั้นไขมันใต้ผิวหนัง ซึ่งระดับน้ำตาลอาจมีค่าแตกต่างจากน้ำตาลปลายนิ้วได้ประมาณ 10-20%
ถ้ามีสัญญาณเตือนว่าระดับน้ำตาลสูง หรือต่ำมากผิดปกติ ควรตรวจน้ำตาลปลายนิ้วยืนยันผลอีกครั้ง
เครื่องกันน้ำได้ จึงไม่ต้องถอดออกขณะอาบน้ำ ออกกำลังกาย ว่ายน้ำ สามารถทำกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวันได้ตามปกติ
อาจมีอาการรำคาญหรือเจ็บบริเวณที่ติดอุปกรณ์ได้บ้างเล็กน้อย
หากติดเครื่องนี้อยู่ จะไม่สามารถเข้าเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT scan) และเครื่องเอกซเรย์คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าได้ (MRI)

พญ. นารีลักษณ์ กลิ่นสุคนธ์(นิ่มน้อย)

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคเบาหวานและต่อมไร้ท่อ

ศูนย์เบาหวานและต่อมไร้ท่อ โรงพยาบาลพญาไท 2