นวัตกรรมการผ่าตัดผ่านกล้อง

โดย ศูนย์ศัลยกรรมเทคโนโลยีชั้นสูง ( Advanced Surgical Interventional Technologies : ASIT )

ปฏิเสธไม่ได้ว่านวตกรรมการผ่าตัดที่ช่วยในการฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็ว ได้เข้ามาในบทบาทที่ทำให้ประสิทธิภาพในการรักษาโรคที่ต้องได้รับการผ่าตัดก้าวไปอย่างไม่หยุดยั้ง ศูนย์ศัลยกรรมเทคโนโลยีชั้นสูง ( Advanced Surgical Interventional Technologies) หรือ ASIT จัดตั้งขึ้นเพื่อตอบสนองคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยอย่างเป็นองค์รวม ซึ่งไม่เพียงการผ่าตัดแบบ Minimally Invasive Surgery ( MIS ) หรือการผ่าตัดผ่านกล้องแผลเล็กโดยศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง แต่ยังครอบคลุมถึงการตรวจวินิจฉยและการรักษาโดยเครื่องมือที่ทันสมัยอันดับต้นๆ ในประเทศไทย รวมทั้งการดูและและให้คำแนะนำจากทีมแพทย์ พยาบาล และเจ้าหน้าที่ ที่มีประสบการณ์สูง เพื่อการรักษาที่ครอบคลุมและครบวงจรอย่างแท้จริง

รู้จักการผ่าตัดผ่านกล้องแผลเล็ก Minimally Invasive Surgery ( MIS )

การผ่าตัดผ่านกล้องจะทำโดยการเจาะผิวหนังบริเวณที่จะทำการรักษาเป็นรูขนาดเล็ก ๆ เพื่อสอดใส่กล้องและเครื่องมือผ่าตัดลงไปเพื่อทำการผ่าตัด ซึ่งรอยแผลจะมีขนาดเล็กประมาณ 1-2 ซม เพื่อให้ภาพที่ชัดเจนและลดการบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อและอวัยวะภายในน้อย ลดโอกาสเกิดโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ผู้ป่วยใช้ระยะเวลาพักฟื้นไม่นาน แผลเล็ก เจ็บน้อย

MIS ดีกว่าการผ่าตัดแบบเปิดอย่างไร ?

ขนาดของแผลเล็กเพียงแค่ 5-10 มิลลิเมตร แต่การผ่าตัดแบบเดิมจะมีแผลกว้างถึง 12-20 เซนติเมตร
ระยะเวลาการผ่าตัดไวกว่า
ระยะเวลาพักฟื้นของผู้ป่วยนั้นเร็วกว่าการผ่าตัดแบบเดิมที่ต้องใช้เวลาถึง 7-14วัน แต่การผ่าตัดผ่านกล้องในบางกรณีนั้นสามารถเดินทางกลับไปพักฟื้นที่บ้านได้เลย
เสียเลือดน้อย และปวดแผลน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเปิดแผล
จากความคมชัดของกล้องที่มีกำลังขยายสูง จึงทำให้แพทย์สามารถมองเห็นรายละเอียดของตำแหน่งภายในร่างกายที่ต้องการผ่าตัดได้ชัดเจน
แผลที่ใหญ่จากการผ่าตัดเปิดแบบเดิมอาจทำให้เกิดพังผืดในช่องท้องหลังผ่าตัดได้
ลดการเกิดภาวะแทรกซ้อน ภายหลังการผ่าตัด
สามารถกลับไปทำงาน และใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วขึ้น
ผลพลอยได้จากการผ่าตัดแผลที่มีขนาดเล็ก คือเรื่องความสวยงาม

โรคใดบ้างที่สามารถใช้การผ่าตัดผ่านกล้อง?

การผ่าตัดโรคที่เกิดในช่องท้อง เกือบทุกชนิดสามารถผ่าตัดผ่านกล้องได้

การผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช ได้แก่ การผ่าตัดถุงน้ำช็อคโกแลต การผ่าตัดเนื้องอกของรังไข่และปีกมดลูก การผ่าตัดเนื้องอกมดลูก การตัดมดลูกผ่านทางกล้อง
การผ่าตัดผ่านกล้องทางศัลยกรรมทั่วไป ได้แก่ การผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี การผ่าตัดเนื้องอกของกระเพาะอาหารและหลอดอาหาร การผ่าตัดม้าม การผ่าตัดไส้เลื่อนขาหนีบ การผ่าตัดไส้เลื่อนกระบังลม การผ่าตัดเลาะผังผืด การผ่าตัดเนื้องอกลำไส้ใหญ่ การผ่าตัดไต ต่อมหมวกไต การผ่าตัดไส้ติ่ง การผ่าตัดต่อมไทรอยด์ การผ่าตัดปอด การผ่าตัดริดสีดวงทวารหนัก การผ่าตัดรักษาโรคกรดไหลย้อน การผ่าตัดถุงน้ำหรือเนื้องอกของตับ การผ่าตัดเนื้องอกตับอ่อน

เจาะลึกวิธีการผ่าตัดผ่านกล้อง

Laparoscopic Cholecystectomy การผ่าตัดผ่านกล้อง นิ่วในถุงน้ำดี โดยกล้องจะถูกนำเข้าช่องท้องส่วนใหญ่ทางแผลใต้สะดือ และจะมีแกสคาร์บอนไดออกไซด์ ปล่อยเข้าช่องท้องเพื่อเปิดช่องว่างในการผ่าตัด เครื่องมือต่าง ๆ จะสอดเข้าทางรูผนังหน้าท้องอีก 2-3 จุด ถุงน้ำดีจะถูกผ่าตัดออกมาโดยตัดท่อถุงน้ำดีและเส้นเลือดถุงน้ำดีและเส้นเลือดถุงน้ำดี โดยวิธี Clip หรือผูกไว้ ถุงน้ำดีจะถูกนำออกมาทางรูช่องหน้าท้องใต้สะดือ ผิวหนังเย็บปิดด้วยไหมละลาย ผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้ประมาณ 24-48 ชั่วโมงหลังผ่าตัด
Laparoscopic Appendectomy การใช้กล้องส่องช่องท้องผ่าตัดไส้ติ่ง ข้อดีของการใช้กล้องส่องช่องท้องผ่าตัดไส้ติ่ง คือ ปวดแผลน้อยกว่า, ฟื้นตัวเร็วกว่า, ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดพบน้อยกว่า, ใช้วินิจฉัยโรคอื่น ๆในช่องท้อง วิธีการผ่าตัดโดยใช้กล้องส่องช่องท้องควรให้ศัลยแพทย์เลือกตามความเหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย
Laparoscopic Herniorrhaphy ไส้เลื่อนรักษาโดยการซ่อมให้กลับบ้านปกติโดยการผ่าตัดแบบปกติหรือแบบใช้กล้อง ส่อง หลักการคือใช้แผ่นสังเคราะห์ไปปิดรูหรือรอยบกพร่องนั้น ถ้าปิดจากด้านในจะให้ผลดีกว่าปิดจากด้านนอก (เหมือนจุกยางอ่างน้ำ)

ข้อดีของการใช้กล้องส่องรักษาไส้เลื่อน

ไม่มีแรงตึง (tension free repair)
รบกวนเนื้อเยื่อน้อยกว่า
ปวดแผลน้อยกว่า
ภาวะแทรกซ้อนน้อยกว่า

Laparoscopic Colectomy การผ่าตัดลำไส้ใหญ่ออกโดยใช้กล้องส่องช่องท้องซึ่งจะมีแผลหนึ่งแผลที่ยาวประมาณ 4-5 cm. เพื่อนำลำไส้ใหญ่หรือชิ้นเนื้อนั้นออกจากช่องท้อง นอกจากแผลจะยาวประมาณ 0.5-1 cm. มักทำกรณีเนื้องงอกลำไส้ใหญ่

Laparoscopic lysis adhesion การผ่าตัดไปตัดเลาะพังผืดในช่องท้องโดยการใช้กล้องส่องช่องท้อง ซึ่งมักจะทำในกรณีลำไส้อุดตันจากพังผืดรัด

Laparoscopic Gastrectomy การผ่าตัดเพื่อตัดกระเพาะอาหารที่เป็นพยาธิสภาพ โดยใช้กล้องส่องช่องท้อง มักทำในกรณี มะเร็งกระเพาะอาหาร, แผลในกระเพาะ, กระเพาะอาหารทะลุ

Bariatric Surgery การผ่าตัดลดน้ำหนักในผู้ป่วยที่อ้วนมาก โดยมักใช้วิธีกล้องส่องช่องท้อง ผู้ป่วยจะมี BMI-40 หรือ BMI-35 แต่มีโรคอื่นร่วมด้วย โดยต้องได้รับการรักษาทางอายุรกรรมมาก่อนแล้วไม่ดีขึ้นจึงพิจารณาการผ่าตัด การผ่าตัดมี 2 หลักการคือ

ไปทำให้กระเพาะอาหารเล็กลง restrictive surgery
ไปทำให้การดูดซึมอาหารน้อยลง malabsorptive surgery

การผ่าตัดโดยใช้กล้องส่อง ช่วยลดภาวะแทรกซ้อนลงได้มาก จึงได้รับความนิยม มีอัตราการผ่าตัด bariatric เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

การเตรียมตัวก่อนการเข้ารับการผ่าตัดผ่านกล้อง

ผู้ป่วยควรทราบวิธีการผ่าตัดคร่าวๆ และให้ความร่วมมือกับแพทย์
หากมีโรคประจำตัว หรือ ประวัติการแพ้ยาควรแจ้งก่อน เพราะว่าอาจจะมีผลต่อการผ่าตัด
ควรงดการดื่มสุราหรือสูบบุหรี่ก่อนการผ่าตัดอย่างน้อย 2-4 สัปดาห์
เตรียมร่างกายก่อนการผ่าตัด โดยรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกาย และพักผ่อนให้เพียงพอ

การปฏิบัตตัวหลังจากการเข้ารับการผ่าตัดผ่านกล้อง

ปฎิบัติตามคำแนะนำของแพทย์
ลุกเดินบ่อยๆ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดพังผืดในช่องท้อง
ไม่ควรทำงานหนักหรือยกของหนัก
หากเกิดความผิดปกติให้รีบพบแพทย์ทันที
ตรวจร่างกายตามวันและเวลาที่แพทย์นัดอย่างสม่ำเสมอ

หลังผ่าตัดจะมีภาวะแทรกซ้อนหรือไม่?

ส่วนใหญ่ผู้ที่ได้รับการผ่าตัดผ่านกล้องนั้นมักจะไม่เกิดผลแทรกซ้อน แต่อาจจะเกิดอาการเล็กน้อยอย่างเช่น ปวดหน่วงๆ หรือปวดเมื่อยหลังจากการผ่าตัด ซึ่งสามารถบรรเทาได้ด้วยการรับประทานยาแก้ปวด