เคยสังเกตตัวเองกันไหม ว่าในแต่ละวันเรานั่งทำงานอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ติดกันนานกี่ชั่วโมง และในแต่ละชั่วโมง เราเคยลุกขึ้นเดิน หรือปรับเปลี่ยนท่านั่งบ้างหรือเปล่า ถ้าคำตอบคือไม่ ให้ระวังไว้เลยว่าเราอาจะกำลังมีภาวะเสี่ยงในการเป็น “โรคหมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท”

โรคกระดูกทับเส้นประสาท อาการเป็นยังไง?

เพื่อให้เข้าใจง่ายๆ เราจะอธิบายอาการตามบริเวณที่เกิด เริ่มจาก…

กระดูกทับเส้นประสาทบริเวณหลังส่วนล่าง

ในเคสนี้เกิดจากการที่หมอนรองกระดูกปลิ้นหรือแตก ทำให้ของเหลวภายในไปเบียดทับเส้นประสาทบริเวณหลังส่วนล่าง ซึ่งส่งผลต่อระบบประสาทส่วนเอวไปถึงขา ผู้ป่วยจะมีอาการปวดหลังบริเวณเอวแบบเป็นๆ หายๆ แต่จะปวดมากขึ้นเวลายืน ก้มเงย หรือนั่งนานๆ และอาจมีอาการ ชาบริเวณขาหรือเท้าร่วมด้วย หากอาการรุนแรงมาก ก็อาจเสี่ยงเป็นอัมพาตบริเวณขาทั้งสองข้างได้

กระดูกทับเส้นประสาทส่วนคอ

เคสนี้เกิดจากการที่หมอนรองกระดูกยื่นมากดทับเส้นประสาทบริเวณคอ ทำให้มีอาการปวดคอ ขยับคอไม่ค่อยได้เหมือนปกติ บางทีอาจมีอาการปวดร้าวแขนข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้งสองข้าง บางรายอาจมีอาการชาตรงปลายนิ้วจนลามไปถึงฝ่ามือ

อะไรคือตัวการสู่ “ภาวะกระดูกทับเส้นประสาท”

ไม่ว่าอะไรก็ตาม เมื่อผ่านการใช้งานมานาน ก็ย่อมต้องเสื่อมสภาพไป “หมอนรองกระดูก” ของเราก็เหมือนกัน ยิ่งใช้งานมาหนัก ความเสื่อมก็ยิ่งมาเร็ว และอีกปัจจัยก็คือการกินอยู่ที่ไม่ระวัง ปล่อยให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นจนหมอนรองกระดูกรับไม่ไหว หรือแม้แต่ “พฤติกรรม” การใช้ชีวิตประจำวัน การนั่งทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์นานๆ ขับรถติดต่อกันหลายชั่วโมง หรือก้มๆ เงยๆ ยกของหนักบ่อยๆ หรืออาจเกิดอุบัติเหตุหกล้ม ก็ล้วนแต่ส่งผลให้เกิดอาการกระดูกสันหลังทับเส้นประสาทได้ทั้งนั้น

กระดูกทับเส้นประสาท…เป็นแล้วต้องรีบรักษา!

ในเคสของผู้ป่วยที่มีอาการปวดไม่รุนแรง อาจรักษาด้วยการทานยาแก้อักเสบหรือยาคล้ายกล้ามเนื้อ แต่ถ้าอาการเริ่มรุนแรง “การผ่าตัด” อาจจะเป็นแนวทางการรักษาที่เห็นผลที่สุด ซึ่งมีทั้งการผ่าตัดกระดูกสันหลังด้วยวิธีจุลศัลยกรรม (Microdiscectomy) และ การผ่าตัดกระดูกสันหลังผ่านกล้อง Endoscope ( Endodiscectomy)

เป็นได้..ก็หายได้! ลองทำตามนี้…

การนอน…ผู้ป่วยควรเปลี่ยนท่านอนในลักษณะนอนตะแคง โดยเลือกใช้ที่นอนแบบแข็งและเลือกใช้หมอนที่มีขนาดเตี้ยลงกว่าเดิม
การนั่ง…ผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงการนั่งพักเฉยๆ และไม่นั่งนานเกินไป เวลาที่จะลุกนั่งให้ใช้วิธีการนอนคว่ำแล้วค่อยๆ คลานลงจากเตียง โดยนั่งหลังตรงพิงพนักพร้อมกับมีหมอนหนุนหลังเอาไว้
การยกของ…ผู้ป่วยต้องไม่ก้มหรือโน้มตัวลงเพื่อยกของ แต่ให้ใช้วิธีการย่อเข่าแทน และไม่ควรบิดตัวหรือเอี้ยวตัว เพราะอาจเสี่ยงต่อการทำให้หมอนรองกระดูกหลุดเพิ่มได้

ไม่อยากเจ็บ…ไม่อยากปวด(หลัง) ป้องกันไว้ตั้งแต่เนิ่นๆ

ถึงแม้โรคกระดูกทับเส้นประสาทจะรักษาให้หายขาดได้ แต่มันก็คงดีกว่า ถ้าเราจะไม่ต้องทนกับอาการปวดหลังที่กระทบกับชีวิตประจำวัน เพราะฉะนั้นการหลีกเลี่ยงพฤติกรรมการนั่ง หรือยืน เป็นเวลานานโดยไม่ปรับเปลี่ยนอิริยาบถ ไม่ยกของหนักเกินกำลัง การควบคุมน้ำหนักพอดี ควบคู่ไปกับการออกกำลังกายที่เน้นการบริหารกล้ามเนื้อหลังและหน้าท้อง ตลอดจนการงดสูบบุหรี่ ก็คือสิ่งที่ช่วยป้องกันการเกิดโรคกระดูกทับเส้นประสาทได้ดีเลยทีเดียว

นพ.ธีรชัย ผาณิตพงศ์

ศัลยแพทย์ศูนย์สมองและกระดูกสันหลัง

ศูนย์สมองและกระดูกสันหลัง

นั่งทำงานนานๆ จนปวดคอปวดหลัง ระวัง! โรคกระดูกทับเส้นนะเออ