คุณหรือไม่ว่า! โรคกระเพาะอาหาร มีสาเหตุที่มาจากเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร หรือเรียกย่อว่า เอชไพโลไร (Helicobacter pylori หรือย่อว่า H.pylori)

โรคกระเพาะอาหาร โรคใกล้ตัวของคนในยุคดิจิตอล เป็นโรคที่มีแผลในกระเพาะอาหาร หรือมีการอักเสบของเยื่อบุกระเพาะอาหาร สำหรับโรคนี้โดยส่วนใหญ่จะเป็นเรื้อรัง ซึ่งถ้าไม่รักษาหรือปฏิบัติตัวให้ถูกต้องจะมีอาการเป็นๆ หายๆ และเกิดโรคแทรกซ้อนถ้าปล่อยทิ้งไว้ และอาจส่งผลอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

ย้อนอดีตทำความรู้จักกับ (เฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร)

ย้อนอดีตกันไปในปี พ.ศ. 2526 แพทย์ชาวออสเตรเลีย Barry Marshall และ Robin Warren สามารถเพาะเชื้อแบคทีเรียเอชไพโลไรได้ และพบว่าเชื้อสัมพันธ์กับการเกิดโรคกระเพาะอาหารอักเสบ

เอชไพโลไรในกระเพาะอาหาร

สำหรับเรื่องของเชื้อแบคทีเรียเอชไพโลไร นั้นมีการศึกษามาโดยตลอดหลายปีจนถึงปัจจุบันเป็นที่ยอมรับว่าเชื้อแบคทีเรียเอชไพโลไรเป็นสาเหตุให้เป็นโรคแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น รวมถึงเพิ่มความเสี่ยงการเกิดมะเร็งกระเพาะอาหาร

เมื่อติดเชื้อจะมีอาการเช่นไร

ในคนส่วนใหญ่แล้วการติดเชื้อชนิดนี้จะไม่ได้มีอาการแสดงออก แต่บางกรณีจะมีอาการไม่แตกต่างจากโรคกระเพาะอาหาร เช่น ปวดท้อง อาหารไม่ย่อย จุก แน่นท้อง เป็นต้น สำหรับกรณีที่อักเสบมากเกิดมีแผลในกระเพาะอาหารหรือในลำไส้เล็กส่วนต้น ด้านของผู้ที่เป็นมะเร็งกระเพาะอาหารที่มีสาเหตุจากเชื้อเอชไพโรไลนั้นอาการของกระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรังและรุนแรงมากขึ้น

ทราบได้อย่างไรว่าติดเชื้อเอชไพโลไร

การส่องกล้องตัดเนื้อเยื่อบริเวณกระเพาะอาหารเพื่อส่งตรวจหาเชื้อทางพยาธิวิทยา
การนำชิ้นเนื้อจากกระเพาะอาหารเพาะเชื้อ
ตรวจทางลมหายใจด้วยวิธีการ Urea Breath Test การทดสอบยูเรีย โดยให้ผู้ป่วยดื่มสารยูเรียที่มีกัมมันตภาพรังสี เพื่อทดสอบการเชื้อเอชไพโลไร
วิธีการเจาะเลือดตรวจหาภูมิต้านทานต่อเชื้อ
เก็บอุจจาระหาเชื้อ

การติดต่อของเชื้อเอชไพโลไร

การติดเชื้อเอชไพโลไรมีการถ่ายทอดจากคนสู่คน จากการรับประทานอาหาร เชื้อจะเข้าสู่กระเพาะอาหารและเลื่อนเข้าสู่เซลล์เยื่อบุผิว โดยเชื้อแบคทีเรียชนิดนี้มีกระบวนการที่สามารถทำให้อยู่รอดในกระเพาะอาหารโดยไม่ถูกขับออกมาได้โดยธรรมชาติตามกลไกของร่างกาย

กำจัดเชื้อได้

รักษาด้วยการรับประทานยา ด้วยยาลดการหลั่งกรดร่วมกับยาปฏิชีวนะ หลังจากหยุดยาแล้วประมาณ 1 เดือน แพทย์จะนัดตรวจติดตามผล

เอชไพโลไร แบคทีเรียร้ายจะดูแลตนเองอย่างไรให้ห่างไกล

1. ดูแลสุขภาพร่างกายให้สะอาดปลอดภัย ล้างมือบ่อยๆ

2. การรับประทานอาหาร

รับประทานอาหารที่ปรุงสุกใหม่ๆ
ใช้ช้อนกลางทุกครั้ง
รับประทานทานอาหารมีประโยชน์ครบ 5 หมู่
เน้นอาหารที่สะอาด ปลอดภัย ปราศจากสารปรุงแต่ง

3. ไม่สูบบุหรี่ งดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์

4. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

5. ทำจิตใจให้ผ่องใส

6. หากตรวจพบเชื้อเอชไพโลไรควรรักษาอย่างต่อเนื่องตามแพทย์แนะนำ

อย่างไรก็ตาม เชื้อเฮลโคแบคเตอร์ ไพโลไร หรือเรียกย่อว่า เอชไพโลไรนั้น มีผลกระทบกับโรคกระเพาะอาหารเป็นอย่างมาก เพราะหากตรวจพบเชื้อและไม่รับการรักษาอย่างต่อเนื่องจนสามารถกำจัดเชื้อได้หมดจะทำให้ไม่สามารถรักษาโรคกระเพาะให้หายขาด ยังเพิ่มโอกาสเป็นแผลในกระเพาะอาหาร และเชื้อชนิดนี้ยังเพิ่มโอกาสให้เกิดมะเร็งกระเพาะอาหารได้อีกด้วย

พญ. ศิรินทร์ทิพย์ ศรีเดิมมา

แพทย์หัวหน้าศูนย์ส่องกล้องทางเดินอาหารและโรคตับ

โรงพยาบาลพญาไท 3

เอช.ไพโลไร แบคทีเรียร้ายสาเหตุของมะเร็งกระเพาะอาหาร