2 คืนพักฟื้น

24 ชั่วโมงหลังผ่าตัด ลุกเดินได้

3 วัน ดำเนินชีวิตได้ตามปกติ

ลืมความเจ็บปวด

พร้อมทีมแพทย์เฉพาะทางที่มีประสบการณ์

เราพบว่าความสำเร็จของการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมคือ วัสดุที่มีการพัฒนาให้ดีขึ้น เมื่อวัสดุดีขึ้น เทคนิคการผ่าตัดก็ดีขึ้น การผ่าตัดแต่ก่อนเป็นการผ่าตัดที่มีความบอบช้ำต่อกล้ามเนื้อมาก เทคนิคการผ่าตัดในปัจจุบันไม่มีการตัดกล้ามเนื้อ เพราะฉะนั้นผู้ป่วยจะบาดเจ็บจากการผ่าตัดน้อย ความรู้สึกปวดหลังผ่าตัดน้อย ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น และสามารถกลับมาเดินในระยะเวลาอันสั้น เราผ่าวันนี้ พรุ่งนี้คนไข้ก็สามารถลงเดินได้แล้ว พอเริ่มหัดเดินได้ 2 วัน คนไข้ก็สามารถกลับบ้านได้

ศ.นพ.ธไนนิธย์ โชตนภูมิ ศัลยแพทย์กระดูกและข้อ เฉพาะทางด้านข้อเข่าและข้อสะโพก เผยถึงสาเหตุและพฤติกรรมที่ทำให้คนส่วนใหญ่เกิดภาวะข้อสะโพกเสื่อมจนนำมาซึ่งการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกว่า “ข้อสะโพกเสื่อมแตกต่างจากภาวะข้อเข่าเสื่อมคือไม่ได้เสื่อมตามวัย สาเหตุส่วนใหญ่มาจากหัวกระดูกขาดเลือดแล้วทำให้เบ้ายุบลงไป ซึ่งพบมากในคนเอเชีย อีกประการคือเสื่อมจากอุบัติเหตุ และที่พบบ่อยเช่นกันโดยเฉพาะในบ้านเราคือ มาจากการใช้ยาโดยเฉพาะกลุ่มยาสมุนไพร ยาบ้าน ที่มักมีเสตียรอยด์เป็นส่วนประกอบ ซึ่งผู้ป่วยอาจได้รับยาโดยขาดความรู้ที่เพียงพอ รวมถึงผู้ที่จำเป็นต้องใช้สเตียรอยด์เป็นประจำ นับเป็นสาเหตุสำคัญที่เร่งให้ข้อสะโพกเสื่อมเร็วขึ้น” พฤติกรรมของคนไทยส่วนใหญ่เมื่อมีอาการเจ็บป่วย มักเลือกวิธีหาซื้อยามารับประทานเองมากกว่าจะตัดสินใจเดินเข้าโรงพยาบาลเพื่อพบแพทย์ อาจด้วยเหตุผลหลายประการทั้งความสะดวกกว่า เร็วกว่า ถูกกว่า หรือแม้แต่เหตุผลที่ดูจะไม่สมเหตุสมผลอย่าง “กลัวการรักษา กลัวโดนผ่าตัด กลัวหมอ” ทั้งๆ ที่การเข้าไปรับคำปรึกษาจากแพทย์นั้น คือสิ่งถูกต้องที่ควรทำที่สุดเมื่อถึงคราวเจ็บป่วย

การใช้ยาแม้จะช่วยระงับอาการปวดได้ แต่เป็นเพียงแค่การประวิงเวลาในการผ่าตัดออกไปเท่านั้น เพราะท้ายที่สุดแล้วผู้ป่วยที่มีภาวะข้อสะโพกเสื่อมจะปวดจนทนไม่ไหว ยาที่เคยใช้ได้ผลจะช่วยไม่ได้อีกต่อไป ผู้ป่วยจะเดินลำบาก ตัวเอียง เดินได้น้อย จนต้องมาพบแพทย์ ซึ่งเป็นทางออกสุดท้ายของผู้ที่กลัวการผ่าตัดต้องพึ่งพาในที่สุด

สิ่งที่สร้างความกังวลใจในผู้ป่วยที่ต้องเข้ารับการผ่าตัดข้อสะโพกคือ ผ่าแล้วจะเจ็บมากไหม หลังผ่าตัดจะเดินได้เหมือนเดิมหรือไม่ ต้องพักฟื้นนอนโรงพยาบาลเป็นเวลานานแค่ไหน ทำให้พยายามหลีกเลี่ยงการผ่าตัดโดยหันไปใช้ยา สิ่งเหล่านี้ ศ.นพ.ธไนนิธย์ กล่าวว่า “ในบ้านเราคนมีความรู้ในเรื่องการรักษาข้อสะโพกน้อยมาก ส่วนใหญ่จะหาข้อมูลจากคนรู้จัก ซึ่งอาจจะรู้จริงบ้าง ไม่จริงบ้าง ถึงแม้การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกจะเป็นหัตการที่ซับซ้อน แต่ปัจจุบันมีทางเลือกในการผ่าตัดมากขึ้น ศัลยแพทย์มีความชำนาญมากขึ้น รวมถึงวิธีการผ่าตัดพัฒนาไปมากจนสามารถทำผ่าตัดได้โดยไม่ต้องเสียเนื้อสะโพก ด้วยการผ่าตัดผ่านทางบริเวณด้านหน้าต้นขา จึงบอบช้ำน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเดิม ฟื้นตัวได้เร็วกว่า เดินได้เร็วขึ้น พักฟื้นในโรงพยาบาลแค่ 2-3 คืนก็กลับไปพักฟื้นต่อที่บ้านได้ ไม่ต้องนอนนานเหมือนก่อน”

ศัลยแพทย์กระดูกและข้อยังให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ความจริงวิธีผ่าตัดแบบผ่านทางด้านหน้านี้ ไม่ใช่วิธีใหม่ ในแถบยุโรปทำกันมากว่า 30 ปีแล้ว และกำลังเป็นที่นิยมในอเมริกา เดิมอเมริกาทำผ่าตัดด้วยวิธีผ่านทางด้านหลังสะโพกมากกว่าแต่ปัจจุบันวิธีนี้เป็นที่ยอมรับกันมากขึ้น ส่วนในบ้านเราเคยนำมาใช้เมื่อนานมาแล้ว แต่ด้วยจำนวนแพทย์ที่มีความชำนาญยังมีน้อยจึงไม่ได้รับความนิยม แต่ปัจจุบันศัลยแพทย์มีความชำนาญมากขึ้น โดยในระยะ 6 เดือนนี้มีจำนวนผู้ป่วยที่ผ่าตัดด้วยวิธีนี้มากพอสมควร

อย่างไรก็ตาม เมื่อข้อสะโพกเสื่อมจนถึงระยะที่ต้องผ่าตัดอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้แล้ว ปัจจัยสำคัญที่ควรพิจารณาเพื่อผลการผ่าตัดที่ดีและอายุการใช้งานข้อยาวนาน ซึ่งขึ้นอยู่กับ ความชำนาญของศัลยแพทย์ เลือกศัลยแพทย์ที่มีจำนวนการผ่าตัดมากพอ และทำผ่าตัดสม่ำเสมอ เพราะขณะผ่าตัดเพื่อวางข้อเทียมนั้นต้องอาศัยความชำนาญซึ่งมีผลอย่างมากต่ออายุการใช้งานข้อและการเดินของผู้ป่วยหลังผ่าตัด รวมถึงคุณภาพข้อที่จะทำการเปลี่ยนใส่เข้าไปนับเป็นปัจจัยสำคัญอีกประการที่ต้องพิจารณา และก่อนผ่าตัดผู้ป่วยควรศึกษาให้ดีถึงระบบการดูแลรักษาของโรงพยาบาล ว่ามีทีมสนับสนุนที่ดีทั้งก่อนผ่าตัด ระหว่างผ่าตัด และหลังผ่าตัด เพราะล้วนเป็นปัจจัยที่จะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตหลังผ่าตัดในระยะยาว ศ.นพ.ธไนนิธย์ กล่าว

ศ. นพ. ธไนนิธย์ โชตนภูติ

ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดกระดูกสันหลัง

ศูนย์กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ โรงพยาบาลพญาไท 2

นวัตกรรมการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพก Total Hip Arthroplasty – BIKINI Surgery