มะเร็งเต้านม…มีปัจจัยร่วมหลายๆ อย่างที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งเต้านมได้ โดย ผศ.พญ.กมลรัตน์ พิบูลย์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยกรรมมะเร็งเต้านม การผ่าตัดมะเร็งเต้านมแบบสงวนเต้าหรือเสริมสร้างเต้านมใหม่ โรงพยาบาลพญาไท 1 จะมาตอบคำถามเกี่ยวกับเรื่องปัจจัยเสี่ยงที่หลายๆ คนสงสัย เพื่อไขข้อข้องใจให้กับผู้หญิงทุกคน

1. ยกทรงชนิดไหน ทำให้เสี่ยงต่อมะเร็งเต้านมมากขึ้น?

การใส่ยกทรงไม่ได้มีผลต่อการเกิดมะเร็งเต้านม แต่มีประโยชน์ในการช่วยรักษารูปทรงของเต้านมไม่ให้หย่อนคล้อย การเลือกยกทรงที่กระชับพอดีกับสรีระจะช่วยรักษารูปทรงของเต้านมได้ดี และ “ยกทรงที่มีโครงแข็งไม่ได้ทำให้เกิดมะเร็งเต้านม” แต่ถ้าโครงไม่พอดีกับเต้านม อาจเกิดการกดทับทำให้เจ็บหรืออักเสบได้

2. ดื่มน้ำเต้าหู้ ทำให้เป็นมะเร็งเต้านมจริงหรือ?

น้ำเต้าหู้มีสารคล้ายฮอร์โมนเพศหญิง แต่มีฤทธิ์อ่อนกว่าฮอร์โมนเพศหญิง (estrogen) เกือบ 100 เท่า “ปัจจุบันยังไม่พบว่าการดื่มน้ำเต้าหู้หรือผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลืองชนิดอื่นๆ ในปริมาณปกติจะทำให้เกิดมะเร็งเต้านม” และประเทศที่นิยมรับประทานเต้าหู้ เช่น จีน และ ญี่ปุ่น กลับพบว่ามะเร็งเต้านมน้อยกว่าประเทศทางตะวันตก

ตามทฤษฎีแล้ว..การรับประทานเต้าหู้ในผู้หญิงที่รังไข่ยังสร้างฮอร์โมนอยู่ อาจเป็นการลดความเสี่ยงของมะเร็งเต้านม เนื่องจากฮอร์โมนฤทธิ์อ่อนกว่าของเต้าหู้ ทำให้ผลการกระตุ้นโดยรวมลดลง แต่การรับประทานเต้าหู้ในผู้ที่เป็นมะเร็งเต้านม..ควรหลีกเลี่ยง!! หรือระมัดระวังไม่รับประทานปริมาณมากเกินไป โดยเฉพาะผู้ที่เป็นมะเร็งชนิดที่ตอบสนองต่อฮอร์โมน

3. สารเคมีจากโรลออนระงับกลิ่นใต้วงแขน กระตุ้นให้เกิดมะเร็งเต้านมหรือไม่ ?

ปัจจุบันยังไม่พบว่าการใช้โรลออนมีความสัมพันธ์กับมะเร็งเต้านม! โดยทั่วไปแล้ว.. “สารที่ใช้ในโรลออนจะเป็นสารควบคุมการเกิดเหงื่อ ไม่ได้มีฮอร์โมนเพศหญิงที่จะไปกระตุ้นเซลล์บริเวณเต้านม” อีกทั้งการทาโรลออนใต้วงแขน..ไม่ได้ทาที่เต้านม ทำให้ออกฤทธิ์ที่ใต้วงแขนเป็นหลัก โอกาสที่จะดูดซึมเข้าไปในกระแสเลือดหรือทางเดินน้ำเหลือง แล้วย้อนกลับไปยังเต้านมจึงเป็นไปได้น้อย

4. เต้านมขนาดใหญ่เสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งเต้านมมากกว่าเต้านมขนาดเล็กหรือไม่ ?

เนื่องจากมะเร็งเต้านมเกิดจากความผิดปกติของเซลล์ท่อน้ำนมหรือต่อมน้ำนม ซึ่งปริมาณท่อน้ำนมและต่อมน้ำนมในเต้านมขนาดใหญ่หรือขนาดเล็ก..ไม่ได้มีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน ดังนั้น “ไม่ว่าจะมีเต้านมขนาดใหญ่หรือเล็กจึงมีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งเต้านมใกล้เคียงกัน” แต่เต้านมขนาดใหญ่อาจจะคลำได้ยากกว่า ทำให้ยากต่อการคลำตรวจเต้านมด้วยตนเอง ส่วนเต้านมขนาดเล็ก ถึงแม้จะคลำได้ง่ายแต่เมื่อเป็นก้อนมะเร็งแล้วจะลุกลามมาที่ผิวหนัง หรือกล้ามเนื้อด้านหลังเต้านมได้ง่าย เนื่องจากเนื้อเต้านมน้อยและการผ่าตัดรักษามะเร็งเต้านมแบบสงวนเต้าจะทำได้ยากกว่า

5. การทำแมมโมแกรม ทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งเต้านมจริงเหรอ ?

พบว่ามีการแชร์ข้อมูลใน social network จำนวนมาก ว่าการกดบีบเต้านมจากการทำแมมโมแกรม ทำให้เป็นมะเร็งเต้านม…ซึ่งไม่เป็นความจริง! “มะเร็งเต้านมเกิดจากการเจริญผิดปกติ..โดยไม่สามารถยับยั้งได้ ไม่เกี่ยวกับการบีบอัดเต้านม” การบีบอัดหรือการกระแทกอย่างแรง..จะทำให้เต้านมฟกช้ำหรือมีเลือดออกภายในได้ แต่ถ้าผู้นั้นมีก้อนที่เต้านมอยู่ก่อนแล้ว พอถูกกระแทกจะทำให้รู้สึกเจ็บและคิดว่าตนเองมีก้อนเนื้องอกเต้านมจากการถูกกระแทก

สิ่งที่ทำให้กังวลเกี่ยวกับแมมโมแกรมมากกว่าการบีบเต้านม ก็คือ รังสีที่ใช้จะกระตุ้นให้เกิดมะเร็งได้ พบว่าปริมาณรังสีที่มากกว่า 50 mSv อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง แต่ปริมาณรังสีที่ใช้ในแมมโมแกรมมีระดับต่ำ คือประมาณ 0.4 mSv เมื่อเทียบกับเอ็กซเรย์ชนิดอื่นๆ ซึ่งรังสีที่ใช้ในแมมโมแกรม เราสามารถพบได้ในธรรมชาติอยู่แล้วในระดับประมาณ 3-4 mSv/ปี ดังนั้นการทำแมมโมแกรมเท่ากับรังสีในธรรมชาติ 7 สัปดาห์ หรือเท่ากับรังสีที่ได้รับเมื่อขึ้นเครื่องบินไปกลับ กรุงเทพ-เชียงใหม่ นั่นเอง “การทำแมมโมแกรมปีละครั้งจึงน่าจะได้ประโยชน์มากกว่าโทษ”

“การมาตรวจ check up ปีละครั้ง ตรวจแมมโมแกรมปีละครั้ง ทั้งๆ ที่เรายังคลำไม่พบก้อน หรือยังไม่มีอาการอะไรเลย การมา check up นี้จะทำให้มีโอกาสพบมะเร็งเต้านมในระยะที่เพิ่งเริ่มเป็น ทำให้มีโอกาสที่จะรักษาหายขาดสูงขึ้น”

ผศ. พญ. กมลรัตน์ พิบูลย์
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยศาสตร์มะเร็งเต้านม
ศูนย์รักษ์เต้านม โรงพยาบาลพญาไท 1

5 ข้อสงสัยท็อปฮิตเรื่องปัจจัยเสี่ยงมะเร็งเต้านม...คุณหมอมาตอบแล้ว!