แม้ว่ากรดไหลย้อนจะเป็นอีกหนึ่งโรคยอดฮิต แต่น้อยคนที่จะให้ความสำคัญ…ในการรักษากรดไหลย้อนให้หายขาด! ทำเพียงบรรเทาอาการด้วยการทายาลดกรด ซึ่ง นพ. อมฤต ตาลเศวต ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญการผ่าตัดส่องกล้อง รพ.พญาไท 2 ได้อธิบายว่า… การทานยาลดกรด อาจเป็นเพียงการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ แต่การผ่าตัด…คือการรักษากรดไหลย้อนที่ได้ผลดีที่สุด

แสบร้อนกลางหน้าอก อาการเริ่มต้นที่บอกถึง “กรดไหลย้อน”

กรดไหลย้อนเป็นโรคที่เกิดขึ้นในระบบทางเดินอาหาร เกิดจากความผิดปกติบริเวณหูรูดกระเพาะอาหารซึ่งเป็นรอยต่อระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหาร แม้ว่าโดยปกติบริเวณดังกล่าวจะมีการคลายตัวที่ทำให้เรา “เรอ” เมื่อทานอาหารอิ่มหรือแน่นท้อง แต่เมื่อไหร่ที่เริ่มมีอาการ “แสบร้อนกลางหน้าอก” (Heart Burn) ตั้งแต่ด้านหลังขึ้นมาถึงช่วงอก บางคนรู้สึกได้ถึง “รสเปรี้ยวขึ้นในลำคอ” นั่นหมายความว่า น้ำย่อยของเรากำลังตีขึ้นมาถึงหลอดอาหารจากความเสื่อม หรือความหย่อน หรือการคลายตัวที่ผิดปกติของหูรูดกระเพาะอาหารนั่นเอง

กรดไหลย้อนชนิดไม่รุนแรง รักษาได้…ด้วยการปรับพฤติกรรม

นพ. อมฤต ตาลเศวต ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญการผ่าตัดส่องกล้อง รพ.พญาไท 2 ให้คำแนะนำง่ายๆ ในการรักษาโรคกรดไหลย้อนที่สามารถทำได้ด้วยตนเอง ซึ่งเหมาะสำหรับผู้ที่เป็นกรดไหลย้อนชนิดไม่รุนแรง แค่ใช้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม โดยเฉพาะการรับประทานอาหารมื้อใหญ่ๆ อาหารบุฟเฟ่ต์ที่จะยิ่งทำให้กระเพาะขยายตัวจนหูรูดถ่างออกจนเกิดกรดไหลย้อนขึ้นมา หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ชา กาแฟ ช็อคโกแลต ซึ่งกระตุ้นให้หูรูดคลายตัวมากขึ้น ซึ่งหากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมยังไม่สามารถช่วยได้ ก็จำเป็นต้องปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยสาเหตุและวางแผนการรักษาต่อไป

รู้หรือไม่? ใช้ยาลดกรด อาจเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ

ทานยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เป็นวิธีการรักษากรดไหลย้อนที่นิยมใช้กันทั่วไป แต่ก็มีข้อจำกัดคือ ไม่สามารถรักษากรดไหลย้อนให้หายขาดได้ หากคนไข้หยุดรับประทานยาก็มีโอกาสกลับมาเป็นได้อีก คุณหมอให้แนวคิดถึงเรื่องดังกล่าวว่า… อาจเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ เนื่องจากสาเหตุหลักคือความผิดปกติของหูรูดกระเพาะอาหาร ซึ่งในผู้ป่วยบางรายที่มีอาการแทรกซ้อนที่รุนแรงขึ้น เช่น กรดไหลย้อนเข้าไปกัดหลอดอาหาร หรือไหลย้อนขึ้นไปถึงหลอดลม มีอาการเสียงแหบ เป็นหอบหืด ข้อบ่งชี้ดังกล่าวไม่สามารถทานยาลดกรดได้

แนวทางใหม่…รักษากรดไหลย้อนด้วยการผ่าตัดผ่านกล้อง

การรักษากรดไหลย้อนได้นำการรักษาด้วยเทคนิคการผ่าตัดผ่านกล้องเข้ามาใช้รักษากรดไหลย้อนที่รุนแรง และพบว่าให้ผลการรักษาที่ดีกับคนไข้เอง เป็นการผ่าตัดผ่านกล้อง…โดยใช้เทคนิคการผ่าตัดตกแต่งหูรูดกระเพาะอาหารให้กระชับขึ้นมา โดยใช้ส่วนด้านบนของกระเพาะอาหารเข้ามาหุ้มส่วนหูรูดให้กระชับขึ้น การผ่าตัดจะทิ้งร่องรอยไว้เพียงแค่แผลจุดเล็กๆ บริเวณหน้าท้องเพียง 5 จุด เหมาะสำหรับคนที่เป็นกรดไหลย้อนขั้นรุนแรง และคนไข้ที่ไม่อยากทานยาลดกรดต่อเนื่องนานๆ หรือกลับมาเป็นซ้ำบ่อยๆ จนบั่นทอนความสุขในการดำเนินชีวิต

จะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นกรดไหลย้อนจริง…หรือแค่คิดไปเอง

การผ่าตัดผ่านกล้องอาจเป็นวิธีการที่ปลอดภัยและผ่าตัดโดยแพทย์ที่เชี่ยวชาญ แต่ก่อนจะมั่นใจว่าเป็นกรดไหลย้อน อาจมีความผิดปกติอื่นที่คล้ายกัน หากสงสัยมีอาการคล้ายกรดไหลย้อน แนะนำพบแพทย์ศูนย์ระบบทางเดินอาหารและตับ เพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมก่อนเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการ ซึ่งสิ่งสำคัญคือการวินิจฉัยให้ได้ว่าเป็นกรดไหลย้อนจริงหรือไม่ โดยการวินิจฉัยจากคำบอกเล่าของคนไข้อาจไม่เท่าการตรวจวัดโดยอุปกรณ์ที่แม่นยำผ่าน 2 ขั้นตอนหลัก ดังนี้

การตรวจเช็กการทำงานของหลอดอาหาร ผ่านการใส่สายเข้าไปในหลอดอาหาร เพื่อบอกตำแหน่งของหูรูดกระเพาะอาหาร และตรวจความผิดปกติอื่นๆ ในหลอดอาหารร่วมด้วย
เทคนิคล่าสุด! ตรวจวัดการทำงานของหลอดอาหาร High resolution manometry เป็นเครื่องมือใหม่ล่าสุดในวงการที่ดูแลโรคในระบบทางเดินอาหาร สามารถตรวจดูการเคลื่อนที่ การเคลื่อนไหวในระบบทางเดินอาหารที่ละเอียดสูง ทำให้การวินิจฉัยได้ชัดเจน นำไปสู่การวางแผนการผ่าตัดในระละเอียดเฉพาะบุคคลได้เหมาะสม
การตรวจวัดระดับกรดในกระเพาะอาหาร ซึ่งจะมีการใส่สายฝอยขนาดเล็กมากและเชื่อมต่อกับเครื่องวัดกรดไหลย้อน โดยคนไข้จะต้องนำอุปกรณ์ติดตัวตลอด 24 ชั่วโมง หลังจากนั้นจะวิเคราะห์ผลว่าปริมาณกรดที่ไหลขึ้นมาเป็นไปตามเกณฑ์วินิจฉัยหรือไม่ ซึ่งหากปริมาณสูงก็อาจพิจารณาผ่าตัดในรายบุคคลได้

การผ่าตัดหูรูดกระเพาะอาหารรักษากรดไหลย้อน เป็นวิธีมาตรฐานที่มีความปลอดภัยสูง และมีภาวะแทรกซ้อนที่พบได้น้อยมาก อาจมีภาวะกลืนลำบากในช่วง 2-3 สัปดาห์แรกหลังการผ่าตัด ซึ่งการทานอาหารเหลวจะช่วยได้ หลังจากนั้นจะดีขึ้นตามลำดับ

นพ. อมฤต ตาลเศวต
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดส่องกล้อง
ศูนย์ศัลยกรรม โรงพยาบาลพญาไท 2

รักษากรดไหลย้อนให้หายได้...ด้วยการผ่าตัดหูรูดกระเพาะอาหาร