เนื้องอกระบบประสาทไขสันหลัง (Spinal cord) อาจเกิดเนื้องอกได้หลายชนิดมีทั้งเนื้องอกที่เกิดจากตัวไขสันหลังเอง, เกิดจากเส้นประสาทที่ออกจากไขสันหลัง, เกิดจากมีเนื้องอกที่กระดูกสันหลังแล้วลุกลามเข้าไปกดทับไขสันหลัง, เกิดจากมะเร็งที่ลุกลามกระจายมาจากส่วนอื่นของร่างกายแล้วมีผลกระทบต่อไขสันหลังหรืออาจเกิดจากเนื้องอกในตัวกระดูกสันหลังเองก็ได้

อาการแบบไหนถึงรู้ว่าเป็นเนื้องอก

ระดับคอ : จะมีอาการปวดต้นคอ ร้าวลงแขนข้างใดข้างหนึ่งหรือ 2 ข้าง,มีอาการชาที่แขนหรือมือ หรือ อาจมีอาการอ่อนแรงร่วมด้วย หากเป็นมากขาจะอ่อนแรงและมีปัญหาระบบขับถ่ายร่วมด้วย
ระดับกลางลำตัว : จะมีอาการปวดร้าวไปตามชายโครง, ปวดรัดๆ แน่นอึดอัด ชาตั้งแต่ช่วงลำตัวลงไปหากเป็นมากอาจมีอาการขาอ่อนแรงและมีปัญหาระบบขับถ่าย
ระดับเอว : จะมีอาการปวดเอวร้าวลงขาข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้ง 2 ข้าง, อาจจะมีอาการขาชาร่วมด้วยหรือมีปัญหาระบบขับถ่าย

อาการอาจจะค่อยเป็นค่อยไปหากเป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรงและโตช้า หากปล่อยทิ้งไว้นานอาจจะมีอาการแย่ลงได้อย่างรวดเร็วหรือกะทันหัน เนื้องอกที่เกิดในตัวกระดูกสันหลังแล้วจะลุกลามมากดทับไขสันหลังและอาการปวดเฉพาะตำแหน่งที่มีปัญหามีอาการปวดมากตอนกลางคืน เนื้องอกบางชนิดอาจร้ายแรงและลุกลามอย่างรวดเร็ว

การวินิจฉัยเนื้องอกระบบประสาทไขสันหลัง

นอกจากการตรวจร่างกายอย่างละเอียดโดยแพทย์ระบบประสาทแล้ว ยังจำเป็นต้องใช้เครื่องมือ เช่น MRI (เครื่องสนามแม่เหล็กไฟฟ้า) ซึ่งเห็นรายละเอียดต่างๆของระบบประสาทไขสันหลังและเนื้อเยื่อบริเวณข้างเคียง ยกเว้นโครงสร้างของกระดูกสันหลังซึ่งจะเห็นได้ชัดจากเครื่อง CT Scan (64 Slides)

การรักษาเนื้องอกระบบประสาทไขสันหลัง

การผ่าตัดเอาเนื้องอกที่ผิดปกติกดทับเส้นประสาทไขสันหลังออกไปจำเป็นต้องทำโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและใช้ผ่าตัดผ่านกล้องขยาย (Microscope, Endoscope)ในการทำการผ่าตัด เนื่องจากระบบประสาทไขสันหลังมีความสำคัญอย่างมากไม่แพ้สมอง

ในการผ่าตัดบางครั้งอาจจะมีปัญหาเรื่องความแข็งแรงของโครงสร้างกระดูกสันหลังตามมาดังนั้นการผ่าตัดโดยจำกัดบริเวณความเสียหายให้น้อยที่สุด Minimally invasive spine surgery จึงมีประโยชน์มาก

ถ้าจำเป็นต้องเสริมความแข็งแรงของโครงสร้างกระดูกสันหลัง โดยใช้อุปกรณ์ยึดกระดูก สกรู และแท่งเหล็ก (Screw, Rod) การผ่าตัดโดยใช้เครื่องมือ Navigator ซึ่งเป็นอุปกรณ์คอมพิวเตอร์บอกพิกัด มีความแม่นยำจะช่วยให้ได้ผลดีและปลอดภัยมากขึ้น

การผ่าตัดแผลเล็กๆ เข้าไปเพื่อตัดเนื้องอกของไขสันหลัง ซึ่งบางครั้งเสียเลือดและตัดออกได้ยากการใช้เครื่องมือเลเซอร์ (Laser) ซึ่งเป็นพลังงานแสงผ่านใยแก้วนำแสงสอดผ่านแผลเล็กๆนี้ ช่วยให้การผ่าตัดได้ผลดีและเสียเลือดน้อยลง

ผลของการผ่าตัดเนื้องอกระบบประสาทไขสันหลังขึ้นอยู่กับอะไร

เนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง สามารถผ่าตัดเนื้องอกออกได้หมดทำให้หายขาดจากโรค แต่หากเป็นเนื้องอกชนิดร้ายแรงหลังการผ่าตัด เนื้องอกอาจงอกขึ้นมาอีก การฉายแสงหรือให้เคมีบำบัดอาจจะต้องได้รับการพิจารณาเข้ามารักษาสมทบแต่คงขึ้นอยู่กับชนิดของเนื้องอกซึ่งตอบสนองต่อการฉายแสงและเคมีบำบัดไม่เหมือนกัน
การผ่าตัดที่ไม่มีอาการแทรกซ้อน การผ่าตัดแผลเล็กจะช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวเร็วปวดแผลน้อยกลับเข้าสู่สภาวะปกติได้เร็วยิ่งขึ้น

พ.ต.อ.นพ. โสภณรัชต์ สิงหจารุ

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านประสาทศัลยศาสตร์

ศูนย์สมองและกระดูกสันหลัง โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

ทำอย่างไรเมื่อฉันเป็น…เนื้องอกระบบประสาทไขสันหลัง (Spinal cord Tumor)