คนไทยหลายคน ยังมีความเชื่อที่ผิด ๆ ว่า การดื่มน้ำมาก ๆ ทำให้ไตวาย เพราะความจริงแล้ว น้ำจะช่วยเจือจางสารพิษที่ไปสู่ไต และการที่เรามีปัสสาวะออกดี ไม่ได้แปลว่า ไตของเราต้องทำงานหนักขึ้น แต่แสดงถึงการขับของเสียที่มีประสิทธิภาพ ลองเปรียบเทียบกับการล้างภาชนะหรือทำความสะอาดบ้าน อยากให้สะอาดก็ต้องใช้น้ำมากๆ ยิ่งคนที่ไตเสื่อมสภาพ ยิ่งต้องดื่มน้ำให้มาก เพื่อกำจัดของเสียที่คั่งในร่างกาย

ทำไมคนไข้ไตวายระยะสุดท้าย..ควรดื่มน้ำน้อยๆ

สำหรับ คนไข้ไตวายในระยะสุดท้าย บางรายอาจมีปัญหา น้ำคั่งหรือท่วมปวดได้ง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คนที่ต้องได้รับการล้างไตต่อเนื่องเพื่อประทังชีพ คนไข้เหล่านี้ มักจะไม่มีปัสสาวะเลย ดังนั้น หากดื่มน้ำมากไปก็จะทำให้เกิดภาวะน้ำคั่งในร่างกายได้ ซึ่งตามมาด้วยภาวะเกลือแร่เจือจางหรือน้ำท่วมปอด แพทย์จึงแนะนำให้คนไข้เหล่านี้ดื่มน้ำน้อย ๆ แต่ไม่ได้แปลว่า การดื่มน้ำน้อย ๆ นั้น มีผลดีต่อสุขภาพแต่ประการใดและยิ่งเป็นอันตราย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในประเทศที่มีอากาศร้อน เช่น ประเทศไทย

น้ำประปาต้ม..ไม่ได้ปลอดภัยอย่างที่คิด

น้ำที่ดื่มนั้น ควรจะเป็นน้ำกรอง คนส่วนใหญ่จะชอบเอาน้ำประปามาต้ม อันที่จริง ในกระบวนการทำน้ำประปา จะต้องมีการใส่เกลืออลูมิเนียม เพื่อช่วยให้สิ่งสกปรกตกตะกอน และมีการใส่คลอรีน เพื่อฆ่าเชื้อโรค ดังนั้น จึงไม่มีเหตุผล ที่จะต้องมาต้มเพราะกลัวเชื้อโรคกันอีก การต้มกลับส่งผลให้พิษโลหะหนักที่มีอยู่ในน้ำประปา ยิ่งเข้มข้นมากขึ้น

รู้(ให้)ลึก! เรื่อง…น้ำดื่มจากเครื่องกรองน้ำ

การใช้เครื่องกรองน้ำที่เรียกว่า น้ำ รีเวอร์ส ออสโมซิส หรือ RO นั้น ไม่แนะนำ..และถูกห้ามในหลายประเทศ เพราะเป็นน้ำที่ใกล้เคียงกับน้ำกลั่น หากดื่มมากๆ ก็จะทำให้ร่างกายขาดเกลือแร่ น้ำดื่มที่ดี คือน้ำแร่ (mineral water) ที่ผ่านการกรองจากธรรมชาติ มีแร่ธาตุ และมีความเป็นด่างอยู่

ในปัจจุบันมีการโฆษณาเครื่องกรองน้ำที่ทำให้น้ำเป็นด่าง เหตุผลก็เพราะร่างกายของเรานั้น จะมีการสร้างกรดจากอาหารที่รับประทาน และภาวะเลือดเป็นกรด เป็นสาเหตุที่ปอดและไตจะต้องทำงานหนักมากขึ้น เพื่อขับกรดออกจากร่างกาย นอกจากนั้น ภาวะเลือดเป็นกรด ยังเป็นสาเหตุของโรคกระดูกบาง โรคเก๊าท์ รวมไปถึงโรคมะเร็ง

เครื่องทำน้ำด่างที่มีขายในปัจจุบัน จะมีอยู่สองแบบ แบบที่หนึ่งจะผ่านน้ำที่กรองแล้วให้ผ่านไส้กรองพิเศษ ที่จะเพิ่มแร่ธาตุให้กับน้ำกรอง และทำให้น้ำนั้นเป็นด่าง เครื่องกรองน้ำชนิดนี้ ไม่ต้องใช้ไฟฟ้า และราคาไม่ได้แพงมาก (ยกเว้นไปซื้อผิดที่และถูกโก่งราคามา) แต่เวลาเอาไปต้ม จะเหลือเป็นตะกอนอยู่ค่อนข้างมาก ส่วนเครื่องทำน้ำด่างแบบที่สอง ต้องใช้ไฟฟ้าในการแยกประจุของน้ำออกจากกัน น้ำที่เป็นกรดจะออกมาเป็นน้ำทิ้ง เหลือแต่น้ำที่เป็นด่างสำหรับดื่ม เครื่องกรองชนิดนี้ จะมีราคาแพงกว่า

อยากจะฝากบอกกับคนที่ถูกล้างไตว่า ไม่ควรพยายามบอกบุญด้วยการแนะนำชาวบ้านว่า ทำอย่างไรไตไม่วาย เพราะแทนที่จะได้บุญ ก็อาจจะได้บาปมาแทน ขอย้ำว่า คำแนะนำของคนไม่มีไตแล้ว ใช้ไม่ได้กับคนที่ไตยังดีอยู่ เพราะคำแนะนำที่ผิดๆ ที่ว่า การดื่มน้ำมากทำให้ไตวายจะส่งผลให้คนไทยยิ่งมีไตวายมากขึ้น ดังนั้น คนส่วนใหญ่ที่ไตยังดีอยู่ ก็ควรจะฝึกดื่มน้ำให้มากๆ ในวันนี้ ก่อนที่จะไม่มีไตเหลือ และจะต้องถูกจำกัดน้ำในวันข้างหน้า

นพ. พัฒนา เต็งอำนวย
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคไต
ศูนย์ไตเทียม โรงพยาบาลพญาไท 2

หยุดเข้าใจผิด! ดื่มน้ำมากๆ ไม่ได้ทำให้เกิด “ไตวาย”