สารเคมีต่างๆ โดยปกติในชีวิตประจำวันเราจะเจอสารเคมีต่างๆ อย่างเช่น ยาฉีดกันยุง ยาฆ่าแมลง หรือสารเคมีที่เราใช้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งต้องพยายามหลีกเลี่ยง ไม่ควรสัมผัส แต่สำหรับคุณแม่บางท่านที่เป็นแม่บ้าน ไม่สามารถหลีกเลี่ยง ผงซักฟอก น้ำยาปรับผ้านุ่ม น้ำยาล้างจานได้ ดังนั้นให้สังเกตอาการแพ้ต่างๆ เช่น มีผื่นแดงขึ้นมา หรือว่ารู้สึกคัน ระคายเคือง อาจจะเปลี่ยนยี่ห้อหรือหันมาใช้ผลิตภัณฑ์ของเด็ก ถ้ามีอาการแพ้มากขึ้น แนะนำให้ปรึกษาแพทย์
ยารักษาโรค โดยส่วนใหญ่แล้วในขณะตั้งครรภ์คุณหมอจะไม่แนะนำให้กินยาเอง เพราะว่ายาหลายๆชนิด เช่น ยาลดน้ำมูก ทำให้ผนังหน้าท้องเด็กไม่ปิด มีผลทำให้ลำไส้ออกมากองข้างนอกได้ เพราะฉะนั้นถ้าเป็นไข้หวัดหรือว่าท้องเสีย หรือมีอาการอื่นๆ แนะนำให้มาพบแพทย์ที่ฝากครรภ์ ยาที่คุณหมอจะอนุญาตให้ทานเองได้หรือทานได้คือไทลินอลหรือพาราเซตามอลเท่านั้น และสำหรับคุณแม่ที่มีโรคประจำตัว ให้นำยาโรคประจำตัวไปปรึกษาหมอที่ฝากครรภ์ด้วยเช่นกัน
ชา กาแฟ บุหรี่ แอลกอฮอล์ เหล่านี้ไม่แนะนำทั้งหมด! เพราะชา กาแฟ มีคาเฟอีน สามารถส่งผลหลายๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นกัดกระเพาะ หรือทำให้หัวใจเต้นเร็วมากขึ้น คุณแม่ที่มีโอกาสจะเป็นกรดไหลย้อนมากอยู่แล้ว..ก็จะทำให้ยิ่งกัดกระเพาะมากขึ้น รวมถึงแอลกอฮอล์ที่มีผลทำให้เกิดเป็น ฟีตอลแอลกอฮอล์ซินโดรม (Fetal alcohol syndrome) เนื่องจากแอลกอฮอล์สามารถผ่านรกไปถึงทารก ทำให้การเจริญเติบโตช้าลง น้ำหนักน้อย มีลักษณะเฉพาะเห็นได้จากใบหน้า สมองและเซลล์ประสาทถูกทำลาย ซึ่งอาจทำให้มีปัญหาทางพฤติกรรมและทางจิตได้ รวมทั้งอาจทำให้เกิดความผิดปกติอื่นๆ ทางร่างกาย เช่น เด็กมีลักษณะผิดปกติ คือ ริมฝีปากจะบาง ตรงฟิวทรัมจะสั้น
เรื่องของการเดินทาง หมอแนะนำว่าไม่ควรเดินทางในไตรมาสแรกกับไตรมาสที่ 3 เนื่องจากไตรมาสแรกยังไม่พ้นระยะแท้ง ส่วนไตรมาสที่ 3 เวลาเราเดินทางมากๆ อาจจะเกิดความเครียด ทุกอย่างทั้งกล้ามเนื้อเราไม่ได้ขยับ อาจเกิดภาวะคลอดก่อนกำหนดได้ เพราะฉะนั้นต้องระวังช่วงการเดินทางให้มาก

พญ. ธาริณี ลำลึก
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์
ศูนย์สุขภาพหญิง โรงพยาบาลพญาไท 2

สิ่งที่คุณแม่ควรหลีกเลี่ยงในระหว่างตั้งครรภ์