เมื่อเข้าสู่ฤดูหนาวจะเป็นช่วงที่อากาศนั้นเย็นลงเล็กน้อย มีการเปลี่ยนแปลงของอากาศ ทำให้ร่างกายของเราต้องปรับอุณหภูมิเพื่อรับกับอากาศภายนอก และสภาพอากาศเช่นนี้ยังทำให้ร่างกายนั้นเกิดโรคได้ง่ายกว่าปกติ โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่สภาพร่างกายยังปรับตัวได้ไม่ดีพอ และนี่คือ 4 โรคที่พ่อแม่ควรระวังในช่วงหน้าหนาวนี้

ไข้หวัด

เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส มักพบในระบบทางเดินหายใจ โดยเชื้อที่พบได้บ่อยคือเชื้อไรโนไวรัส (Rhino virus) และระยะเวลาของโรคจะอยู่ประมาณ 3-7 วัน อาการที่พบโดยส่วนใหญ่ คือ มีไข้สูง 1-2 วัน คัดจมูก มีน้ำมูกไหล ไอ จาม ปวดศรีษะ เป็นต้น สำหรับการรักษาจะรักษาตามอาการ เนื่องจากไข้หวัดนั้นมักไม่มีอาการรุนแรง หากลุกน้อยสามารถดูดนม ทานอาหารได้ตามปกติ อาการก็จะดีขึ้นตามลำดับ

การป้องกัน หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ชุมชนแออัด เช่น ในห้างสรรพสินค้า หรือตลาดนัด พักผ่อน และดื่มน้ำให้เพียงพอ ไม่อยู่ในที่ที่อากาศเปลี่ยนแปลงได้ง่าย เช่น การเดินเข้าออกระหว่างห้องแอร์และอากาศภายนอกบ่อยๆ เนื่องจากสภาพร่างกายนั้นจะปรับอุณหภูมิให้เข้ากับสภาวะอากาศได้ไม่ดีพอ

โรคลำไส้อักเสบ

ลำไส้อักเสบ…จากเชื้อไวรัสโรต้า (Rota virus) และไวรัสโนโร (Noro virus)

อาการของการติดเชื้อไวรัสโรต้านั้น คือ มีไข้ต่ำ อาเจียน ถ่ายเหลวเป็นน้ำ ซึ่งโดยปกติแล้วเชื้อไวรัสโรต้ามักจะเกิดขึ้นเองและหายไปได้เอง คนที่ได้รับเชื้อแล้วมีภูมิคุ้มกัน ในการรักษานั้นเราจะประคับประคองให้ตัวโรคหายเองตามธรรมชาติ แต่หากท้องเสียมากๆ เนื่องจากมีการได้รับเชื้อโรคจากสิ่งแวดล้อม ควรจิบน้ำเกลือแร่ หรือ หากมีไข้ ก็ทานยาลดไข้ และในยุคปัจจุบันนี้ลูกน้อยมักจะดื่มนมแม่ก็จะยิ่งทำให้มีภูมิคุ้มกันจากแม่สู่ลูก หรือฉีดวัคซีนโรต้าที่สามารถลดความรุนแรงของโรคได้

ลำไส้อักเสบ…จากเชื้อแบคทีเรีย

โดยเชื้อซาลโมเนลลา (Salmonella) นี้ จะทำให้เด็กมีอาการอุจจาระเป็นมูก-เลือดและตรวจพบว่ามีเม็ดเลือดขาวอยู่ในอุจจาระ มักพบมากในเด็กเล็กและมักมีอาการของโรครุนแรง และยังพบว่าในบางรายมีโอกาสติดเชื้อที่เยื่อหุ้มสมองได้ ซึ่งการดูแลรักษานั้นต้องดูแลอย่างใกล้ชิดและผู้ป่วยต้องได้รับยาฆ่าเชื้อหรือยาปฏิชีวนะที่ถูกต้องและเหมาะสม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค

การป้องกัน สิ่งสำคัญเราต้องรักษาความสะอาดอยู่เสมอ เช่น ล้างมือรับประทานอาหารที่ปรุงสุกสะอาด และใช้ช้อนกลางเสมอ ทั้งนี้ควรทำความสะอาดหมั่นเช็ดแอลกอฮอลล์หรือเช็ดด้วยน้ำสะอาดของเล่นลูกน้อยเพื่อฆ่าเชื้อโดยเฉพาะในเด็กเล็กที่มักหยิบสิ่งของเข้าปากเพื่อเป็นการป้องกันเชื้อโรคที่มากับสิ่งแปลกปลอมนั่นเอง

อีสุกอีใส

อีกหนึ่งเชื้อไวรัสโรคที่มากับหน้าหนาวโดยอาการนั้น จะมีไข้ต่ำๆ 1-2 วัน มีตุ่มน้ำใสๆ ตุ่มหนอง และตุ่มแดง โดยส่วนมากจะขึ้นที่ลำตัว ศีรษะ หู หน้า หน้าอก หลัง ลำตัว หรือ แขน ขา ซึ่งอีสุกอีใสนั้นมักจะหายได้เองแต่อาจทิ้งรอยแผลเป็นไว้

การป้องกัน ในปัจจุบันนั้นทำได้โดยการฉีดวัคซีนจะทำการฉีดทั้งหมด 2 เข็ม ซึ่งทำได้เมื่อเด็กอายุ 1 ปีขึ้นไป และเข็มที่ 2 เราจะฉีดเมื่อเด็กอายุ 2 ปีครึ่ง โดยวัคซีนนั้นจะช่วยทำให้ลดความรุนแรงของโรคได้

โรคหัดเยอรมัน

ผู้ป่วยจะมีอาการไข้ต่ำๆ มีต่อมน้ำเหลืองบริเวณหลังใบหูโตและออกผื่นแดงไล่จากศรีษะไปจนถึงเท้าคล้ายโรคหัด โรคนี้ไม่ใช่โรคร้ายแรงถ้าเป็นกับเด็กหรือผู้ใหญ่ทั่วไป มักจะหายได้เองโดยไม่มีโรคแทรกซ้อนที่รุนแรง แต่สิ่งที่สำคัญ นั่นคือ หากเกิดโรคนี้ในหญิงตั้งครรภ์ในช่วงไตรมาสแรกและไตรมาสที่สองของการตั้งครรภ์นั้น เชื้ออาจแพร่กระจายเข้าทารกในครรภ์ ทำให้ทารกพิการ แท้ง หรือตายในครรภ์ได้ ดังนั้น ก่อนการสมรสควรตรวจว่ามีภูมิคุ้มกัน และควรฉีดวัคซีนป้องกันก่อนวางแผนสมรส ซึ่งโรคนี้เมื่อเป็นแล้วผู้ป่วยมักจะมีภูมิคุ้มกันไปจนตลอดชีวิต…ไม่กลับมาเป็นซ้ำอีก

การป้องกัน ปัจจุบันนั้นเรามีวัคซีนป้องกันหัดเยอรมัน โดยเด็กควรได้รับ 2 เข็ม คือ เข็มที่ 1 ขณะอายุ12 – 15 เดือนและเข็มที่ 2 ขณะอายุ 4 – 6 ขวบ และไม่ควรพาเด็กไปอยู่ในที่แออัด เพราะเชื้อหัดเยอรมันนั้นสามารถติดเชื้อและแพร่กระจายได้ทางอากาศ โดยผ่านทางละอองเสมหะหรือการสัมผัสโดนสารคัดหลั่งต่างๆ จากจมูกหรือลำคอของผู้ที่มีเชื้อ

พญ. อุรารมย์ พันธุมะผล

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านทารกแรกเกิดและปริกำเนิด

ศูนย์สุขภาพเด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลพญาไท 2

4 โรคฮิตหน้าหนาว ไม่อยากให้ลูกป่วย...พ่อแม่ต้องป้องกัน!