แน่นอนว่าเคยเป็นลูกเป็นหลายหนึ่งเดียวในบ้าน เมื่อวันนึงมีน้องเล็กเข้ามาเป็นสมาชิกใหม่ การต้องแบ่งปันทุกๆ อย่าง ไม่ว่าจะเป็นความรัก ความเอาใจใส่จากทุกคนในครอบครัว รวมไปถึงของเล่นของตัวเอง พ่อแม่จึงมีโอกาสพบกับปัญหาโลกแตกที่ว่า “พี่อิจฉาน้อง” ได้ และนี่คือวิธีการรับมือจากคุณหมอผู้เชี่ยวชาญ

คุณพ่อคุณแม่สังเกตให้ดี สัญญาณแบบนี้..นี่ล่ะ “พี่อิจฉาน้อง”

หากพี่คนโตมีปัญหาทางด้านอารมณ์หรือพฤติกรรมเรียกร้องความสนใจมากขึ้น มีพฤติกรรมถดถอย เช่น กลับมาติดขวดนมหลังจากที่เคยเลิกขวดนมได้แล้ว ปัสสาวะรดที่นอนหลังจากที่เคยควบคุมการปัสสาวะได้แล้ว คุณพ่อคุณแม่อาจสันนิษฐานได้ว่า..เกิดจากการที่พี่เริ่มมีภาวะอิจฉาน้อง

คุณพ่อคุณแม่ควรเตรียมตัวและรับมืออย่างไร เมื่อกำลังจะมีน้อง(คน)เล็ก

หาโอกาสพูดคุยกับลูกคนโตล่วงหน้า ถามความคิดเห็นหากจะมีน้องเข้ามาเป็นสมาชิกใหม่ในครอบครัว อาจคุยถึงข้อดีของการมีน้อง เช่น พี่คนโตจะได้มีเพื่อนเล่น และจะได้ดูแลกันและกันเมื่อโตขึ้น เป็นต้น

เมื่อลูกมีโอกาสได้เจอเด็กทารก ควรอธิบายให้ลูกคนโตฟังว่าหลังจากเกิดมา หนูก็ตัวเล็กเหมือนเด็กทารก น้องก็เหมือนกัน น้องก็จะตัวเล็กๆแบบนี้ น้องจะยังพูดไม่ได้ และยังช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ พร้อมทั้งชักชวนให้ลูกคนโตมาช่วยกันดูแลน้องคนเล็ก

ให้ความมั่นใจกับลูกคนโตว่า ถึงแม้ครอบครัวของเราจะมีน้องเข้ามาเป็นสมาชิกใหม่ พ่อและแม่ก็ยังรักและเป็นห่วงลูกเหมือนเดิม

ให้ลูกคนโตได้มีส่วนร่วมในการเตรียมตัวต้อนรับน้องใหม่ที่กำลังจะเกิด โดยการชวนไปเลือกซื้อของให้น้องด้วยกัน หรือช่วยกันเลือกของใช้ของลูกคนโตที่ไม่ได้ใช้แล้วเพื่อนำไปให้น้องใช้ต่อ

หลังจากที่น้องเกิด พูดคุยกับลูกคนโตถึงสาเหตุที่พ่อและแม่ต้องช่วยเหลือและดูแลน้อง เป็นเพราะน้องยังเล็ก ยังช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ ซึ่งตอนลูกคนโตเกิดใหม่พ่อและแม่ก็ช่วยดูแลแบบนี้เช่นกัน และให้คำชื่นชมเมื่อสามารถช่วยเหลือตัวเอง หรือช่วยแบ่งเบาภาระจากพ่อแม่ได้

เปิดโอกาสให้ลูกคนโตได้มีส่วนร่วมในการเลี้ยงน้อง เช่น ช่วยหยิบขวดนม, เตรียมผ้าอ้อม เป็นต้น และชื่นชมที่ช่วยดูแลน้อง

ให้ลูกคนโตได้มีส่วนในการแสดงความรักกับน้อง เช่น กอด หอม กล่อมน้องนอน เป็นต้น

หากมีคนมาเยี่ยมน้อง ควรมีของฝากเล็กๆ น้อยๆ มาฝากลูกคนโต ชวนคุยและเล่นกับลูกคนโตบ้าง

กิจกรรมใดที่คุณพ่อคุณแม่เคยทำร่วมกับลูกคนโตก่อนมีน้องใหม่ หากเป็นไปได้ก็ควรทำร่วมกับลูกคนโตต่อไป และหาเวลาทำกิจกรรมร่วมกับลูกคนโตโดยที่ไม่มีน้องอยู่ด้วยบ้าง

พญ.ณิชา ลิ้มตระกูล
กุมารแพทย์ด้านพฤติกรรมและพัฒนาการ
ศูนย์สุขภาพเด็ก โรงพยาบาลพญาไท 2 โทร 02 617-2444 ต่อ 3219-3220

วิธีรับมือ เมื่อพี่อิจฉาน้อง ที่เพิ่งเกิดใหม่