ในทารกจะเริ่มมีการสร้างน้ำตาในช่วง 2สัปดาห์แรกของชีวิตขึ้นไป หากเกิดภาวะอุดตันของระบบท่อระบายน้ำตา พ่อแม่จะพบว่าลูกมีอาการตาแฉะในตาข้างที่อุดตัน และในบางรายอาจมีการติดเชื้อซ้ำซ้อน ทำให้มีขี้ตาเป็นมูกปนหนองได้ ดังนั้น พ่อแม่ไม่ควรชะล่าใจ…หากสังเกตเห็นความผิดปกติเหล่านี้

ภาวะท่อน้ำตาอุดตัน คืออะไร?

โดยทั่วไปน้ำตาของคนเราจะถูกสร้างจากต่อมน้ำตาอย่างต่อเนื่องและกระจายตัวปกคลุมผิวดวงตาชั้นนอก จากนั้นจะระบายออกที่รูระบายน้ำตาที่บริเวณหัวตา ซึ่งมีทั้งด้านบนและด้านล่าง จากนั้นจะไหลไปตามท่อระบายน้ำตาไปที่จมูก และไหลลงคอตามลำดับ แต่หากมีการอุดตันของระบบท่อระบายน้ำตาก็จะส่งผลให้มีน้ำตาเอ่อล้นที่บริเวณดวงตาได้

ท่อน้ำตาอุดตันในเด็ก เกิดจากสาเหตุอะไร

ในเด็กทารกนั้น สาเหตุคือการที่มีแผ่นเนื้อเยื่อมาปิดบริเวณรูระบายของท่อน้ำตาในจุดที่ต่อกับจมูก ซึ่งปกติโดยส่วนใหญ่เนื้อเยื่อนี้จะสลายไปได้เองเมื่อทารกอายุ 4 ถึง 6 สัปดาห์ หากเนื้อเยื่อนั้นไม่สลายไปในเวลาอันควร ก็จะทำให้มีอาการน้ำตาเอ่อล้นได้ในที่สุด

การรักษาท่อน้ำตาอุดตันในเด็ก

การรักษาที่ได้ประสิทธิภาพ คือการนวดบริเวณหัวตา ร่วมกับการหยอดยาปฏิชีวนะ โดยล้างมือให้สะอาดก่อนนวด การนวดนั้นใช้นิ้วที่ถนัดกดลงที่บริเวณหัวตา ทิศทางเข้าหาสันจมูกและลงมาด้านล่าง นวดรอบละ 10 ถึง 20 ครั้ง วันละ 2 ถึง 3 รอบ ต้องนวดด้วยแรงที่พอเหมาะ โดยช่วงเวลาที่นวดได้ผลดี คือเวลาที่เด็กทานนม ซึ่งแรงดันที่นวดจะไปดันให้แผ่นเนื้อเยื่อที่ปิดอยู่ทะลุออก กว่า 90% มักตอบสนองดีต่อการนวดและการใช้ยาหยอดปฏิชีวนะ โดยเฉพาะในเด็กอายุน้อยกว่า 1 ปี แต่หากการนวดไม่ได้ผล โดยเฉพาะถ้าเด็กมีอายุมากกว่า 1 ปี 6 เดือน แนะนำให้ใช้การแยงเพื่อเปิดท่อน้ำตา

การดูแลลูกน้อยหลังการแยงเปิดท่อน้ำตา

หยอดยาให้ครบตามที่แพทย์สั่ง
บางรายอาจต้องมีการนวดหัวตาต่อสักระยะเพื่อป้องกันมิให้อุดตันซ้ำ

ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการแยงเปิดท่อน้ำตา

อาจมีเลือดออก
กรณีที่แทงไม่สำเร็จ ต้องรักษาโดยพยายามใส่ท่อระบายช่วย

ข้อดีของการเปิดท่อน้ำตา

เด็กหายจากอาการตาแฉะ
ป้องกันขอบตาอักเสบเรื้อรัง

แม้ว่าท่อน้ำตาอุดตันในเด็กมักพบได้หลังอายุ 2 สัปดาห์ขึ้นไป แต่ก็ยังมีโรคอื่นๆ ที่ทำให้เด็กมีอาการน้ำตาเอ่อล้นได้ อาทิเช่น เยื่อบุตาขาวอักเสบ สิ่งแปลกปลอมตาค้างในตา และต้อหินในวัยเด็ก ดังนั้น เด็กจึงควรได้รับการตรวจและรักษาโดยจักษุแพทย์อย่างต่อเนื่อง

ลูกมีขี้ตาปนหนอง ระวัง! ภาวะท่อน้ำตาอุดตันในเด็ก