หายจากโรค COVID แต่ยังป่วยอยู่

มีผู้ป่วยบางราย เมื่อหายจากโรคโควิด-19 แล้ว แต่ก็รู้สึกว่าสภาพร่างกายยังไม่กลับมาเป็นปกติ ซึ่งส่วนใหญ่จะพบในผู้ป่วยสูงอายุ ผู้ที่มีภาวะอ้วน และผู้ที่มีโรคประจำตัว ซึ่งอาการที่ยังหลงเหลือนั้น เรียกว่า ลองโควิด (Long COVID)

Long COVID คืออะไร? มาทำความรู้จักกับภาวะนี้กันก่อน

”ลองโควิด” (Long COVID) เรียกได้อีกอย่างว่า POST COVID SYNDROME เป็นภาวะ หรืออาการที่เกิดกับผู้ป่วยโควิด-19 หลังจากได้รับเชื้อนาน 4 สัปดาห์ ไปจนถึง 12 สัปดาห์ขึ้นไป ซึ่งผู้ป่วยจะเป็นได้ทั้งการมีอาการคล้ายๆ เดิม หรือมีอาการใหม่ๆ ที่ไม่เคยเป็นตอนติดเชื้อโควิด-19 ก็ได้ โดยภาวะ “ลองโควิด” มักพบในผู้ป่วยโควิด-19 ที่เชื้อลงปอด และมีโรคเรื้อรังร่วมด้วย จึงส่งผลให้ปอดทำงานหนัก ปอดอ่อนแอลงกว่าที่เคย และมีภาวะเหนื่อยง่ายกว่าปกติ

อาการ “ลองโควิด” มีอะไรบ้าง?

อาการที่พบนั้นมีมากมาย แต่อาการที่พบบ่อย เช่น

อ่อนเพลียเรื้อรัง
เหนื่อยง่าย อ่อนแรง
หายใจลำบาก หายใจติดขัด หายใจไม่อิ่ม
ปวดศีรษะ
สมาธิจดจ่อลดลง
ความจำผิดปกติ
ไอ เจ็บแน่นหน้าอก
ปวดกล้ามเนื้อ ข้อต่อ
ท้องร่วง ท้องเสีย
จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส
ซึมเศร้า เครียด วิตกกังวล

ซึ่งในแต่ละคนจะมีอาการแตกต่างกันไป เป็นอาการที่ไม่มีลักษณะตายตัว สามารถเกิดขึ้นได้ทั่วร่างกาย ตั้งแต่ระบบหายใจ ระบบประสาท ระบบทางเดินอาหาร ระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้ผู้ที่หายป่วยจากโควิดบางรายยังไม่สามารถกลับไปใช้ชีวิตตามปกติเหมือนอย่างเคย…

เมื่อมีอาการ “ลองโควิด” ควรรักษา

การหมั่นสังเกตความผิดปกติของตนเองหลังหายจากโควิด-19 เป็นเรื่องสำคัญ เพราะแพทย์จะรักษาลองโควิดตามอาการเป็นหลัก ดังนั้นหากมีอาการแล้วพบแพทย์โดยเร็ว ย่อมช่วยให้การรักษาเกิดขึ้นอย่างทันท่วงที นอกจากนี้การตรวจร่างกายเป็นประจำตามคำแนะนำของแพทย์จะช่วยให้รู้ทันความผิดปกติที่เกิดขึ้น เพื่อการดูแลตนเองได้อย่างเหมาะสม

ภาวะแทรกซ้อนจากลองโควิด

ภาวะแทรกซ้อนในระยะยาวที่อาจเกิดจากลองโควิด ได้แก่

กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (Myocarditis)
สมองล้า (Brain Fog)
ภาวะพร่องทางระบบประสาทอัตโนมัติ (Dysautonomia)
ภาวะ Guillain-Barre Syndrome
โรคไฟโบรมัยอัลเจีย (Fibromyalgia)
โรคนอนไม่หลับ (Insomnia)

เตือน…อย่าออกกำลังกายมากเกินไป

สำหรับคนที่หายป่วยจากโควิด-19 ยังไม่แนะนำให้ออกกำลังกายมากเกินไป หรือออกกำลังกายจนเหนื่อยเกินไป ควรปรับให้เป็นการออกกำลังแบบเบาๆ เช่น เคยวิ่ง อาจปรับเป็นเดินก่อน เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อให้ปอดไม่ทำงานหนักจนเกินไป และร่างกายค่อยๆ ฟื้นตัว สามารถปรับตัวกลับสู่สภาวะที่แข็งแรงได้

ภาวะ “ลองโควิด” นั้น ในทางการแพทย์ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่สามารถทำให้เกิดความผิดปกติกับร่างกายและจิตใจของผู้ที่เคยติดเชื้อโควิด-19 ได้ ดังนั้นหลังจากหายป่วย…ควรหมั่นสังเกตและประเมินร่างกายตัวเองอยู่เสมอ หากพบอาการผิดปกติควรไปพบแพทย์โดยเร็ว เพื่อตรวจประเมินร่างกาย รับการรักษา และการแผนวางแผนฟื้นฟูร่างกายอย่างถูกต้อง เนื่องจากภาวะ “ลองโควิด” อาจเกิดขึ้นและคงอยู่เป็นระยะยาวจนส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน ยิ่งหากปล่อยไว้นานก็อาจเป็นอันตรายได้

หากเราเฝ้าระวังอย่างมีสติ! และได้รับการดูแลจากแพทย์

อาการผิดปกตินั้น อาจมีระยะเวลาสั้นลง…
และสภาพร่างกายก็มีโอกาสกลับมาเป็นปกติเร็วขึ้น นั่นเอง

นพ. กมลเดช วงศ์พรภักดี
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านอายุรกรรม
ศูนย์อายุรกรรม โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

Long COVID” อาการที่หลงเหลือหลังติดเชื้อโควิด-19