“โรคเบาหวาน” เป็นโรคที่ผู้ป่วยมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ ซึ่งเกิดจากตับอ่อนผลิตฮอร์โมนอินซูลินไม่เพียงพอ ร่างกายจึงไม่สามารถนำน้ำตาลในเลือดไปใช้ได้ตามปกติ เมื่อน้ำตาลสะสมในเลือดมากๆ ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคและภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมาได้

ภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวาน

หากผู้ป่วยเบาหวานไม่ดูแลตัวเองให้ดีหรือไม่ได้รับการรักษา แล้วปล่อยให้ระดับน้ำตาลสูงขึ้นเรื่อยๆ เป็นเวลานานติดต่อกัน อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนหรือโรคร้ายแรงต่างๆ ขึ้นได้ ซึ่งภาวะแทรกซ้อนแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ดังนี้

ภาวะแทรกซ้อนแบบฉับพลัน

ภาวะหมดสติจากน้ำตาลในเลือดสูงมาก
ภาวะเลือดเป็นกรด
มีอาการชักเกร็ง

ภาวะแทรกซ้อนแบบเรื้อรัง

เกิดจากความเสื่อมของเส้นเลือดตามอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย ได้แก่ สมอง หัวใจ ไต ตา เส้นเลือดที่ขา และระบบประสาท ซึ่งผู้ป่วยต้องควบคุมระดับน้ำตาลตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด หากไม่สามารถควบคุมได้เป็นระยะเวลานาน อาจเกิดภาวะเส้นเลือดตีบ และส่งผลกระทบต่ออวัยวะที่เส้นเลือดนั้นไปหล่อเลี้ยง จนนำพาโรคต่างๆ เหล่านี้มาให้…

โรคหัวใจล้มเหลว โรคหัวใจขาดเลือด หรือหัวใจวาย
โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต
โรคชาปลายมือ-ปลายเท้า

: หากเกิดแผล แผลจะหายช้า หรืออาจมีภาวะติดเชื้อแทรกซ้อน ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการสูญเสียนิ้วเท้า หรือต้องตัดเท้าของผู้ป่วยเพื่อรักษาชีวิต

โรคเบาหวานขึ้นตา

: หลอดเลือดในจอประสาทตาเริ่มอักเสบ โป่งพอง มีเลือดและน้ำเหลืองซึมออกมาทั่วจอประสาทตา ทำให้ตาพร่ามัว มองเห็นไม่ชัด และหากหลอดเลือดที่ร่างกายสร้างขึ้นมาใหม่มีผนังไม่แข็งแรง ฉีกขาดง่าย อาจรุนแรงถึงขั้นทำให้ตาบอดได้

โรคไตวาย

: ระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ จึงเกิดการเปลี่ยนแปลงของการไหลเวียนเลือดที่ไต และยังทำให้มีการเปลี่ยนแปลงที่เนื้อไตโดยตรงด้วย การเปลี่ยนแปลงทั้ง 2 อย่างนี้ทำให้เกิดพยาธิสภาพที่ไตที่นำไปสู่การมีโปรตีนในปัสสาวะและภาวะไตวายในที่สุด

หากผู้ป่วยเบาหวานไม่อยากมีภาวะหรือโรคแทรกซ้อน จะต้องปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของแพทย์ ทั้งด้านการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การกินยา และพยายามควบคุมระดับน้ำตาลให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม ซึ่งจะช่วยชะลอและลดความรุนแรงของโรคเบาหวาน รวมถึงลดโอกาสการเกิดโรคแทรกซ้อนได้

แม้ปัจจุบันจะไม่มียาที่สามารถรักษาผู้ป่วยเบาหวานให้หายขาดได้ แต่… “การดูแลตัวเองอย่างเต็มที่และดีที่สุดตามคำแนะนำของแพทย์” สามารถช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นแบบใกล้เคียงกับคนปกติได้อย่างแน่นอน…

นพ. สิทธิผล ชินพงศ์
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเบาหวาน ไทรอยด์ และต่อมไร้ท่อ
ศูนย์เบาหวานและต่อมไร้ท่อ โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

โรคเบาหวาน จุดเริ่มต้นหลายโรคเรื้อรังที่ต้องป้องกันก่อนสาย