นอกจาก อุบัติเหตุทางตา จะทำให้เกิดความเจ็บปวดหรือดวงตาเสียหายในทันที ยังอาจทำให้ดวงตาติดเชื้อ หรือถึงขั้นกระจกตาฉีกขาดรุนแรงชนิดที่ต้องรักษาด้วยการเปลี่ยนกระจกตาหรือปลูกถ่ายกระจกตาได้ อย่างไรก็ตาม อุบัติเหตุที่เกิดกับดวงตานั้นมีหลายรูปแบบ ซึ่งแต่ละแบบก็ส่งผลกระทบต่อดวงตาแตกต่างกันไป แต่จะมีลักษณะหรืออาการแบบไหนที่ต้องรีบไปพบจักษุแพทย์ วันนี้เรามีข้อมูลดีๆ มาฝาก

1. เมื่อโดนต่อย ตบตี หกล้ม หน้ากระแทกพื้น ตกรถ รถชน รถคว่ำ โดนลูกเทนนิส ลูกฟุตบอล หรือลูกขนไก่ หากพบว่า บริเวณขอบตาบวมช้ำ อาจระงับความปวดด้วยการกินยาแก้ปวดก่อนได้ ถ้ายังพอลืมตาได้บ้าง ให้ลองทดสอบสายตาว่ามองเห็นสิ่งต่างๆ ได้ชัดใกล้เคียงกับตาอีกข้างที่ยังปกติหรือไม่ ถ้าใกล้เคียงก็ถือว่าไม่อันตราย แต่ถ้ารู้สึกว่า ตามืดหรือมัวลงไปมาก ให้รีบไปพบจักษุแพทย์ทันที เพราะอาการนี้อาจเป็นอันตรายร้ายแรงที่ต้องรีบรักษา

2. โดนยางหนังสติ๊กหรือลูกปืนหนังสติ๊ก ที่เด็กๆ มักนำมาเล่นกัน รวมไปถึงของมีคม ของปลายแหลมต่างๆ ที่อาจพลาดพลั้งเข้าตา ถ้าเจอแบบนี้อย่าได้รีรอ ต้องรีบไปพบจักษุแพทย์ทันที เพราะอาจมีอันตรายถึงขนาด เลือดตกเข้าไปในช่องลูกตาด้านหน้า (Hyphema) ได้ นอกจากนี้ ยังมีเรื่องอุบัติเหตุจากลูกโป่ง เช่น เด็กแย่งลูกโป่งกันไปมาจนลูกโป่งแตกกระเด็นเข้าตา ซึ่งอาจทำให้เกิด ’เลือดออกในตา’ ได้ แบบนี้ต้องรีบพบจักษุแพทย์เช่นกัน

3. ตาโดนแสงไฟ สะเก็ดไฟที่ใช้อ๊อกเชื่อมเหล็ก พบมากตามโรงงานหรือร้านซ่อมเครื่องยนต์ เครื่องเหล็กต่างๆ นอกจากจะเสี่ยงต่อเศษเหล็กที่เจียรหรือกลึงกระเด็นเข้าตาแล้ว แสงที่เป็นประกายเมื่ออ๊อกเชื่อมเหล็กก็ทำให้สายตาเสียได้ วิธีป้องกันที่ถูกต้องคือการสวมแว่นตากรองแสงหรือใช้โล่ที่มีกระจกกรองแสงบังบริเวณใบหน้าและดวงตาไว้ เพราะอุบัติเหตุจากเศษเหล็กไม่ว่าจะชิ้นเล็กหรือชิ้นใหญ่ หากกระเด็นเข้าตาจะมีอันตรายมาก ทางแก้มีทางเดียวคือรีบไปให้จักษุแพทย์นำออกและรักษาโดยเร็วที่สุด ถ้ายังไม่สามารถไปพบจักษุแพทย์ได้ทันที ให้ใช้ ยาป้ายตาอ๊อคคูเลนท์ที ป้ายไว้ก่อน ปิดด้วยผ้าก๊อซ และกินยาแก้ปวดเพื่อระงับอาการไว้

4. น้ำกรด น้ำด่าง หรือแก๊สเข้าตา พบได้ในโรงงานอุตสาหกรรม โรงงานเคมี และห้องทดลองต่างๆ ถ้าน้ำยาเหล่านี้กระเด็นเข้าตาให้รีบเปิดน้ำก๊อกล้างเข้าไปในลูกตาทันทีอย่างเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพราะเมื่อ กรดหรือด่างโดนดวงตาอาจทำให้ตาบอดได้ ควรลืมตาให้น้ำก๊อกไหลผ่านนานประมาณ 15 นาที จากนั้นค่อยป้ายตาด้วยยาป้ายตาอ๊อคคูเลนท์ทีเพื่อป้องกันการติดเชื้อ ปิดตาด้วยผ้าก๊อซ แล้วรีบไปพบแพทย์ให้เร็วที่สุด

5. อุบัติเหตุถึงกับลูกตาแตก (Penetrating injuries) นับเป็นสิ่งที่รุนแรงมาก กรณีที่ลูกตาแตกทะลุหรือแตกเละไปเลย ส่วนมากแทบจะหมดหวังในการรักษา กรณีถ้าเป็นเพียงแผลแตกเล็กๆ จะพอเย็บซ่อมได้ แต่ถ้าเป็นแผลยาว อวัยวะภายในลูกตาจะไหลซึมทะลักปลิ้นออกมาด้วย ทำให้เย็บรักษาได้ยากมาก กรณีแบบนี้มักจบด้วยการผ่าตัดหรือควักลูกตาออก

ดวงตาเป็นอวัยวะสำคัญ ดังนั้น หาก ‘มีปัญหาทางด้านสายตา ได้รับอุบัติเหตุที่รุนแรงที่ดวงตา หรือรู้สึกเกิดความผิดปกติกับดวงตา ควรรีบไปพบจักษุแพทย์’ เพื่อตรวจรักษาจะดีกว่า

ผศ. นพ. ธีระเทพ ตันตยาคม

จักษุแพทย์เฉพาะทางด้านโรคกระจกตา

ศูนย์ตา โรงพยาบาลพญาไท 2

อุบัติเหตุทางตา อาการแบบไหนที่ต้องรีบไปพบจักษุแพทย์