Regarding "stones in the gallbladder", don't be "silent"

<p>“นิ่ว” แม้จะเป็นเพียงก้อนเล็กๆ แต่ก็เป็นอุปสรรคขัดขวางการทำงานของอวัยวะส่วนนั้นๆ และอาจลุกลามบานปลายกลายเป็นปัญหาสุขภาพอื่นตามมา ยิ่งถ้าเกิดในบริเวณที่ชวนสับสน อย่าง “นิ่วในถุงน้ำดี” และ “นิ่วในท่อน้ำดี” แบบนี้ ใครล่ะจะรู้ว่าเหมือนหรือต่างกันอย่างไร</p>
<p>&nbsp;</p>
<h2><span style="color: #00826a;">นิ่วในถุงน้ำดี vs นิ่วในท่อน้ำดี</span></h2>
<p>นิ่วในถุงน้ำดี เป็นโรคในระบบทางเดินอาหารที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย สามารถพบได้ตั้งแต่อายุ 30 – 50 ปี ซึ่งคนที่มีนิ่วในถุงน้ำดีสามารถตรวจพบนิ่วในท่อน้ำดีแบบที่ไม่มีอาการร่วมด้วย 6 – 12% แต่ถ้าอายุมากกว่า 60 ปี อาจพบภาวะนี้เพิ่มสูงขึ้นถึง 20 – 25% อาการที่น่าสงสัยหากเป็นนิ่วในถุงน้ำดี คือท้องอืด แน่นท้อง อาหารไม่ย่อย ปวดใต้ลิ้นปี่ หรือชายโครงขวา แต่เมื่อนิ่วในถุงน้ำดีไหลตกลงไปที่ท่อน้ำดี และเกิดภาวะท่อน้ำดีอุดตัน อาจพบอาการตัวเหลือง ตาเหลืองได้เช่นกัน</p>
<p>&nbsp;</p>
<h2><span style="color: #00826a;">อาการ และความรุนแรงของโรค</span></h2>
<p>โรคนิ่วในถุงน้ำดีระยะเริ่มต้นอาจไม่ค่อยแสดงอาการ มักมีอาการปวดท้องหลังรับประทานอาหารประมาณครึ่งถึง 1 ชั่วโมง โดยมีอาการจุกเสียด แน่นท้องบริเวณใต้ชายโครงด้านขวาถึงลิ้นปี่ บางครั้งอาจมีอาการปวดรุนแรงจนต้องไปพบแพทย์ เช่นเดียวกับบางรายก็อาจมาพบแพทย์ด้วยอาการถุงน้ำดีติดเชื้อ ซึ่งมีอาการปวดท้องในบริเวณดังกล่าวอย่างรุนแรง ร่วมกับคลื่นไส้ อาเจียน มีไข้สูง และหากก้อนนิ่วตกลงไปที่ท่อน้ำดีก็อาจเกิดภาวะท่อน้ำดีอุดตัน และมีอาการดีซ่าน ตัวเหลือง ตาเหลือง หรือภาวะท่อน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน (Acute Cholangitis) ในบางครั้งนิ่วที่ท่อน้ำดีอาจเป็นสาเหตุของการเกิดตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (Acute Pancreatitis) ได้</p>
<p>&nbsp;</p>
<p>แต่อาการก็อาจดีขึ้นได้ หากนิ่วที่อุดตันบริเวณทางออกของถุงน้ำดีไหลกลับไปอยู่ในถุงน้ำดี ทำให้คนไข้มีอาการกลับเป็นปกติในเวลาต่อมา ซึ่งอาการดังกล่าวจะเป็นอาการเตือนของนิ่วในถุงน้ำดี (Biliary Colic) และควรต้องสังเกตหากมีอาการปวดท้องลักษณะนี้หลายครั้ง เพราะอาจเป็นสาเหตุของภาวะถุงน้ำดีอักเสบเรื้อรัง (Chronic Cholecystitis) หากปล่อยให้นิ่วอุดตันต่อเนื่องนานกว่า 24 ชั่วโมง จะทำให้เกิดภาวะถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน (Acute Cholecystitis) ได้ ซึ่งสาเหตุของโรคถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลันส่วนใหญ่เกิดจากภาวะนิ่ว (Gallstone) หรือตะกอนของถุงน้ำดี (Biliary Sludge) ไปอุดตันทางออกถุงน้ำดี (Cystic Duct) จนทำให้เกิดการติดเชื้อและอักเสบ ส่วนในรายที่นิ่วตกลงไปในท่อน้ำดี อาจทำให้เกิดภาวะท่อน้ำดีติดเชื้อ หรือตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันได้ ถ้าอาการอักเสบและติดเชื้อรุนแรง ก็อาจเกิดภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดซึ่งร้ายแรง ถึงขั้นทำให้เสียชีวิตได้</p>
<p>&nbsp;</p>
<h2><span style="color: #00826a;">การตรวจวินิจฉัยมีแบบไหนบ้าง</span></h2>
<p>การตรวจวินิจฉัยนิ่วในท่อน้ำดี แพทย์อาจใช้วิธีส่องกล้องอัลตร้าซาวด์ผ่านระบบทางเดินอาหาร หรือ EUS (Endoscopic Ultrasound)  คือ การส่องกล้องตรวจระบบทางเดินอาหาร โดยใช้คลื่นเสียงความถี่สูงบริเวณส่วนปลายของกล้อง ที่ช่วยให้แพทย์สามารถมองเห็นรอยโรคที่อยู่ลึกลงไปใต้ชั้นผนังกระเพาะและลำไส้ รวมถึงมองเห็นอวัยวะอื่นๆ ที่การส่องกล้องแบบปกติอาจไม่เห็น ซึ่งหากพบก้อนขณะตรวจวินิจฉัย แพทย์ก็สามารถตรวจด้วยการใช้กล้องอัลตร้าซาวด์ไกด์เจาะตรวจชิ้นเนื้อด้วยเข็มได้ทันที ก่อนจะเก็บชิ้นเนื้อส่องตรวจหาเซลล์ความผิดปกติ ซึ่งอาจใช้เวลารอผลประมาณ 3 – 5 วัน นอกจากนี้ ยังมีวิธีการตรวจด้วยการส่องกล้องตรวจท่อทางเดินน้ำดีและท่อตับอ่อน หรือ ERCP (Endoscopic Retrograde Cholangiopancreatography) ซึ่งใช้กับการรักษาภาวะท่อน้ำดีอุดตัน หรือภาวะดีซ่าน เช่น นิ่วในท่อน้ำดี หรือก้อนในท่อน้ำดี หรือรอบๆ ท่อน้ำดีอุดตัน</p>
<p>&nbsp;</p>
<h2><span style="color: #00826a;">แนวทางรักษาหากว่ามี “นิ่ว”</span></h2>
<p>การรักษา “นิ่วในถุงน้ำดี” ที่ได้ผลในปัจจุบันคือ การผ่าตัดโดยใช้กล้องส่องผ่านช่องท้อง ซึ่งเป็นการผ่าตัดที่ใช้การเจาะรูเล็กๆ บริเวณหน้าท้อง โดยในรายที่ไม่มีภาวะถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน วิธีรักษานี้สามารถทำได้สำเร็จถึงร้อยละ 95 เลยทีเดียว ส่วนในรายที่พบนิ่วอุดตันในท่อน้ำดี แพทย์จะทำการรักษาโดยใช้บอลลูน หรือตะกร้อลวดขนาดเล็กเกี่ยวเอานิ่วออกจากท่อน้ำดี แต่หากพบก้อนกดเบียดท่อน้ำดี รักษาโดยการตัดชิ้นเนื้อบริเวณก้อนเพื่อส่งตรวจ และใส่ท่อระบายน้ำดี เพื่อลดอาการตัวเหลือง ตาเหลือง</p>
<p>&nbsp;</p>
<h3><span style="color: #00826a;"><strong>เพราะฉะนั้นถ้าไม่อยากให้ “นิ่ว” ก้อนเล็กๆ สร้างปัญหาใหญ่ให้สุขภาพจนอาจถึงแก่ชีวิต ก็อย่า “นิ่ง” นอนใจ</strong></span></h3>


“นิ่ว” แม้จะเป็นเพียงก้อนเล็กๆ แต่ก็เป็นอุปสรรคขัดขวางการทำงานของอวัยวะส่วนนั้นๆ และอาจลุกลามบานปลายกลายเป็นปัญหาสุขภาพอื่นตามมา 

บริการ

บทความ

เกี่ยวกับเรา

สาขาโรงพยาบาล

เรื่อง “นิ่ว” อย่า “นิ่ง” เฉย

Tel

Email

บริการ

บทความ

เกี่ยวกับเรา

สาขาโรงพยาบาล