พญ. เมธินี สุทธิไวยกิจ สำเร็จการศึกษาแพทยศาสตรบัณฑิต เกียรตินิยมอันดับ 2 จากคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล จากนั้นคุณหมอได้ศึกษาต่อด้านอายุรศาสตร์ ที่คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และยังได้ต่อยอดในอนุสาขาอายุรศาสตร์โรคไต ที่คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล อีกด้วย คุณหมอได้เล่าถึงแรงบันดาลใจและประสบการณ์ในการศึกษาว่า. . .

 

“หมอเป็นลูกของคนเล็กของคุณพ่อคุณแม่ที่เป็นนักวิทยาศาตร์เชี่ยวชาญด้านเคมี ตอนเล็กๆ หมอเรียนโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาตร์ มีความสนใจด้านวิทยาศาสตร์และแพทยศาสตร์มาตลอด จึงเลือกเรียนคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลศิริราช มหาวิทยาลัยมหิดล นอกจากเรื่องเรียนแล้ว หมอก็มีกิจกรรมยามว่าง คือ ทำขนม และเล่นดนตรีกับวงดนตรีตั้งแต่สมัยอยู่โรงเรียนจนอยู่ที่มหาวิทยาลัย ซึ่งความภูมิใจหนึ่งก็คือได้เล่นดนตรีต่อหน้าพระพักตร์สมเด็จพระพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนากรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ขณะที่พระองค์ท่านพักรักษาอาการประชวรที่โรงพยาบาลศิริราช

 

สำหรับสาขาที่สนใจตั้งแต่สมัยเรียนแพทยศาสตร์ ก็คือเรื่องอายุรกรรม โดยเฉพาะโรคไต เพราะเป็นสาขาที่ต้องใช้ความรู้รอบทางการแพทย์ การสังเกต และการวางแนวทางการวินิจฉัย การรักษา รวมถึงการป้องกันโรค และโรงพยาบาลศิริราชนั้นได้ปลูกฝังการดูแลผู้ป่วยอย่างเอาใจใส่ตามพระราชปณิธานของพระราชบิดา คือ ‘ขอให้ถือประโยชน์ส่วนตัวเป็นที่สอง ประโยชน์ของเพื่อนมนุษย์เป็นกิจที่หนึ่ง’

 

หลังจากหมอจบแพทยศาสตรบัณฑิต จากโรงพยาบาลศิริราช ด้วยเกียรตินิยมอันดับ 2 ก็ได้สอบเข้าเป็นแพทย์ใช้ทุนอายุรกรรม ที่โรงพยาบาลสงขลานครินทร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ตามที่ตั้งใจ

 

ระหว่างเรียนต่อก็มีประสบการณ์ในการรักษาคนไข้ที่มีอาการหลากหลายมาก ได้เจอเคสที่มาด้วยอาการเจ็บป่วยอื่นๆ แล้วมีอาการทางไตในที่สุด ทำให้หมอต้องพยายามมอง และรักษาโรคอื่นๆ ตั้งแต่เนิ่นๆ เพื่อป้องกันไม่ให้มีความผิดปกติทางไต การศึกษาที่นั่นยังทำให้หมอได้มีประสบการณ์ดูแลผู้ป่วยโรคไตร่วมกับอาจารย์ที่โรงพยาบาล ซึ่งมีความเป็นกันเอง จึงรู้สึกแน่ใจที่จะเรียนต่อทางด้านโรคไต

 

หมอตัดสินใจกลับมาเรียนต่อ อนุสาขาอายุรศาสตร์โรคไต ที่สาขาวักกะวิทยา โรงพยาบาลศิริราช ซึ่งสาขานี้จะประกอบด้วย โรคไตวายและภาวะแทรกซ้อน โรคเกลือแร่และกรดด่าง โรคไตอักเสบ โรคไตที่เกี่ยวข้องกับโรคเรื้อรังอื่นๆ โรคทางเดินปัสสาวะและอื่นๆ ซึ่งอาจารย์ก็จะปลูกฝังให้ดูแลคนไข้เหมือนคนในครอบครัว และดูแลให้ครบทุกด้าน โดยสนใจโรคอื่นๆ ที่ไม่ใช่โรคไตด้วย เพื่อให้การดูแลคนไข้ได้ผลดีที่สุด”

 

 

การรักษาโรคไตที่แตกต่างกันในรายบุคคล

คุณหมอ เมธินี สุทธิไวยกิจ เป็นแพทย์ที่มีประสบการณ์ในการรักษาคนไข้โรคไตมาอย่างมากมาย ซึ่งตลอดเวลาคุณหมอก็จะวางแผนการรักษาให้เหมาะสมกับภาวะ และดูแลเอาใจใส่ในรายละเอียดของแต่ละเคสอย่างใกล้ชิด คุณหมอได้เล่าถึงเคสการรักษาที่น่าสนใจไว้ว่า. . .

 

“หมอขอยกตัวอย่างเคสมาเล่าให้ฟังสัก 3 เคส เคสแรกเป็นเคสผู้ป่วยชาย เดิมทีคนไข้แข็งแรงมาก ไม่ได้เป็นโรคไตมาก่อน จากประวัติคือมาด้วยอาการเบื่ออาหาร น้ำหนักลดลง 10 กิโลกรัมในไม่กี่เดือน มีท้องอืดและอ่อนเพลีย สับสน หมอตรวจพบว่ามีเกลือแร่โซเดียมต่ำ มีภาวะขาดสารอาหาร หมอดูประวัติก่อนหน้าพบว่า เคยทำ ultrasound ช่องท้อง มีสายถ่างกรวยไตอยู่จึงถามคนไข้เพิ่มเติม คนไข้ก็บอกว่า เคยไปสวนและถ่างขยายกรวยไตที่โรงพยาบาลอื่น หมอจึงได้ให้ตามประวัติและพบว่าคนไข้เคยได้รับการวินิจฉัยว่า สงสัยมะเร็งในท่อทางเดินปัสสาวะ เคสนี้ก่อนกลับบ้าน ต้องอยู่โรงพยาบาลร่วมเดือนเพื่อฟื้นฟูอาการขาดสารอาหาร เกลือแร่ผิดปกติ และวางแนวทางการรักษามะเร็งต่อไป ซึ่งปรากฏว่ามะเร็งเป็นระยะที่ลุกลามและญาติปฏิเสธเรื่องการผ่าตัด คนไข้จึงได้กลับไปใช้ชีวิตอยู่ที่บ้านอย่างมีความสุขตามที่ต้องการ

 

เคสที่สอง เป็นเคสเด็กชายและเคสชายวัยกลางคนมาด้วยอาการบวมทั่วตัว น้ำหนักขึ้น 10 กิโลกรัมใน 7 วัน ปัสสาวะเป็นฟอง ได้รับการ admit และวินิจฉัยว่าเป็นไตอักเสบ ได้รับการเก็บชิ้นเนื้อไต ซึ่งก่อนการทำหัตถการหมอจะนั่งคุยกับคนไข้และญาติถึงการวินิจฉัยโรคที่เป็นไปได้ แนวทางการรักษา ข้อดีข้อเสียและวิธีการทำหัตถการอย่างละเอียด ผลการตรวจพบว่าเป็น Minimal change disease ซึ่งเป็นโรคไตอักเสบโปรตีนรั่วที่รักษาด้วยยาสเตียรอยด์ขนาดสูง คนไข้ต้องดูแลตัวเองเพื่อป้องกันการติดเชื้อ ความน่ารักของคนไข้คือ คนไข้จะมาถามก่อนว่า เตะบอลได้ไหมสำหรับคนไข้วัยเรียน ลิสต์ชื่ออาหารทั้งหมดในร้านอาหารที่บริษัทสำหรับคนไข้วัยทำงาน ให้ดูว่ากินอะไรได้บ้าง อะไรไม่ได้บ้าง ซึ่งปัจจุบัน คนไข้ทั้งสองหายจากโรคไตอักเสบแล้ว และไม่ต้องกินยาสเตียรอยด์อีก

 

เคสสุดท้าย เป็นเคสผู้ป่วยชายชาวกัมพูชา มาด้วยอาการหายใจล้มเหลวอยู่ ICU ด้วยเรื่องปอดเป็นฝ้า มีเลือดออกในปอด และช็อก นอกจากนี้คนไข้เป็นเคสที่ต้องการรักษาเรื่องไตด้วยเพราะได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นไตอักเสบเม็ดเลือดแดงรั่ว acute nephritis และได้รับยาสเตียรอยด์ขนาดสูงร่วมเดือนจากกัมพูชา เรื่องการรักษาไตได้รับการฟอกเลือดชั่วคราว เนื่องจากไตขาดเลือดในช่วงแรก ได้รับการล้างน้ำเลือดหรือ plasmapheresis เนื่องจากสงสัยภาวะไตวายจาก ANCA และ antiGBM ซึ่งหลังจากที่อาการไตสงบลงก็สามารถหยุดการฟอกไต และเก็บชิ้นเนื้อไตมาตรวจ พบว่าเป็น IgA nephropathy

 

ต่อมาคนไข้บ่นว่าปวดหน้า ในทีมแพทย์ก็ช่วยกันดู พบว่ามีโรคเชื้อราในไซนัส ก็เป็นเรื่องที่เราต้องดูแลคนไข้ในทุกระบบต่อไป ทุกวันนี้คนไข้ก็จะส่งข่าวผ่านล่ามมาทุกเดือน และทักทายกันเหมือนญาติสนิทต่างประเทศ”

 

 

การป้องกันและชะลอความเสื่อมของไต คือหนึ่งในการรักษาที่คุณหมอให้ความสำคัญ

สำหรับความสนใจเป็นพิเศษของคุณหมอเมธินี สุทธิไวยกิจ อีกอย่างหนึ่ง คือเรื่องของการป้องกันและชะลอความเสื่อมของไต การดูแลผู้ป่วยไตอักเสบ และโรคไตเบาหวาน ซึ่งคุณหมอพบว่ามีการรักษาวิธีใหม่ๆ เกิดขึ้นตลอด เช่น การใช้ยากลุ่มชะลอไตเลือม ยาลดโปรตีนในปัสสาวะ ซึ่งคุณหมอบอกว่า. . .

 

“สิ่งหนึ่งที่สำคัญในดูแลคนไข้ไตเสื่อม คือการดูแลการกินการอยู่ ทุกวันนี้หมอจึงสนใจศึกษาต่อทางโภชนศาสตร์ควบคู่กับโรคไตด้วย นอกจากนี้การดูแลคนไข้เราต้องระวังเรื่องภาวะแทรกซ้อนให้กับคนไข้เสมอ หมอมักจะถามคนไข้ว่า ไม่ได้เจอกันนาน ไม่ป่วยใช้ไหม เป็นอย่างไรบ้าง ทานอะไรมาก เครียดไหม นอนพักผ่อนเป็นอย่างไร คนไข้บางคนหมอก็คุยครบทั้งครอบครัวก็ต้องใช้เวลานานมาก แต่หมอก็มีความสุข เพราะข้อมูลสุขภาพกายและสุขภาพใจของคนไข้รวมถึงของครอบครัวนั้นเป็นเรื่องสำคัญมากจริงๆ การดูแลคนไข้ หากคนในครอบครัวให้ความสำคัญ เอาใจใส่เป็นอย่างดี ก็มักจะให้ผลด้านบวกมากๆ ในการรักษา”