การตรวจวิเคราะห์มะเร็งที่เกี่ยวกับโรคเลือด เรามีการใช้เทคโนโลยีการตรวจด้วยการเจาะไขกระดูกเพื่อดูว่ามีปัญหาที่ไขกระดูกโดยตรงหรือว่าเป็นมะเร็งชนิดที่ไม่ได้อยู่ที่ไขกระดูกกันแน่ นอกจากนี้ก็มีการตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI), เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan), และการตรวจเซลล์เม็ดเลือดผ่านกล้องจุลทรรศน์ก็เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการวินิจฉัย อีกทั้งมีการตรวจพิเศษพวกการย้อมสีดูเซลล์มะเร็งเพื่อจำแนกชนิด ทำให้มีความแม่นยำในการวินิจฉัยโรคที่สูงขึ้น การรักษาแบบมุ่งเป้าก็จะทำได้ดีขึ้น

 

 

นพ. ศิรวิชญ์ สมานวรกิจ สำเร็จการศึกษาแพทยศาสตรบัณฑิต จากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ จากนั้นได้ศึกษาต่อวุฒิบัตรอายุรศาสตร์โรคเลือด (Hematology) ที่คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งคุณหมอเล่าว่า. . .

 

 

“จุดเริ่มต้นและแรงบันดาลใจที่อยากเป็นหมอ น่าจะเกิดจากการมีสมาชิกในครอบครัวเป็นแพทย์ รวมถึงความรู้สึกที่อยากจะช่วยเหลือผู้คนให้หลุดพ้นจากความทุกข์และอาการเจ็บป่วยให้กลับไปมีคุณภาพชีวิตที่ดี และที่หมอสนใจเกี่ยวกับมะเร็งและโรคเลือดเพราะเห็นว่าเป็นโรคที่มีความท้าทายในการรักษา และบุคลากรทางการแพทย์ด้านนี้ก็มีค่อนข้างน้อย ถ้าเราได้เรียนก็น่าจะช่วยเหลือคนไข้ได้มากขึ้น”

 

 

ในปัจจุบัน ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพและด้านการแพทย์มีความเจริญก้าวหน้าเป็นอย่างมาก ทำให้คนเรามีอายุที่ยืนยาวขึ้น และเมื่ออายุยืนขึ้นโรคมะเร็งก็เกิดมากขึ้นตามไปด้วย ไม่ว่าจะเป็นมะเร็งตามอวัยวะต่างๆ รวมไปถึงมะเร็งทางด้านโรคเลือดเอง อย่างเช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาวหรือลูคีเมีย (Leukemia) และมะเร็งต่อมน้ำเหลืองที่จะพบบ่อยขึ้น ทั้งนี้ นอกจากองค์ประกอบเรื่องอายุแล้ว สภาพแวดล้อมที่เต็มไปด้วยด้วยสารเคมีและมลพิษก็มีส่วนทำให้เกิดโรคมะเร็งง่ายขึ้นด้วย

 

 

ผลเลือดผิดปกติ กับโรคมะเร็งเลือด ที่ต้องตรวจรักษา

คนไข้ที่คุณหมอศิรวิชญ์ ดูแลรักษา ส่วนใหญ่จะมาจากการมีผลเลือดที่ผิดปกติ อาทิ เกล็ดเลือดต่ำ เกล็ดเลือดสูง เม็ดเลือดขาวต่ำ เม็ดเลือดขาวสูง เม็ดเลือดแดงต่ำหรือที่เราเรียกว่าโลหิตจาง และเม็ดเลือดแดงสูงที่ทำให้เกิดภาวะเลือดหนืดข้น เป็นต้น แต่ถ้าเป็นโรคมะเร็ง ก็จะมีอาการผิดปกติอื่นๆ ด้วย เช่น น้ำหนักลดแบบไม่ทราบสาเหตุหรือลดลงอย่างรวดเร็ว คลำพบก้อนตามร่างกาย โดยเฉพาะต่อมน้ำเหลืองโตผิดปกติ รวมถึงการมีไข้ ซึ่งคุณหมอบอกว่า. . .

 

 

“หากคนไข้มาตรวจแล้วพบว่าเป็นมะเร็งที่เกี่ยวกับเลือด นอกจากการรักษาแล้ว หมอจะให้ความรู้กับคนไข้และญาติคนไข้ โดยเฉพาะผู้ที่ทำหน้าที่ดูแลคนไข้ที่บ้าน (caregiver) และผู้ที่อยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วย หมอจะอธิบายให้เขารู้และมีความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับโรคมะเร็งตั้งแต่ต้น จะแจ้งข้อเท็จจริง บอกถึงระยะของโรค รวมถึงโอกาสในการรักษาให้หายขาด การให้ข้อมูลกับคนไข้ตามความเป็นจริงจะนำไปสู่การรักษาที่มีประสิทธิผล เพราะจะทำให้เรามองไปยังจุดมุ่งหมายเดียวกัน รู้ว่าการรักษามะเร็งนั้นรักษาไปเพื่ออะไร เพราะบางกรณี พอรักษาเสร็จ คือหายแล้ว อาการลดลงแล้ว หรือมีแนวโน้มที่ดีแล้ว แต่คนไข้ยังกลับไปมีพฤติกรรมกระตุ้นให้มะเร็งกลับมา เช่น ดื่มสุรา สูบบุหรี่ ก็ทำให้มะเร็งลุกลามได้อีก หรือเกิดมะเร็งที่อวัยวะอื่นๆ อีก อย่างมะเร็งปอด มะเร็งตับ ดังนั้นหมอจะให้ความใส่ใจในการให้ความรู้ และติดตามการรักษาอยู่เสมอ”

 

 

แม้คนไข้มะเร็งทางด้านโรคเลือด โดยเฉพาะผู้สูงอายุจะมีโอกาสเสียชีวิตสูงระหว่างการรักษาในช่วงแรก เนื่องจากการให้ยาเคมีบำบัดจะค่อนข้างเข้มข้นกว่าการรักษามะเร็งชนิดอื่นๆ อีกทั้งมะเร็งด้านโรคเลือดนั้นค่อนข้างร้ายแรง แต่ถ้าคนไข้สามารถผ่านจุดวิกฤตในช่วงแรกไปได้โอกาสที่จะรักษาหายก็จะสูงขึ้นมาก

 

 

มะเร็งโรคเลือด มีโอกาสหายได้แม้ในระยะสุดท้าย

เราสามารถลดความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตจากมะเร็งได้ ด้วยการเข้ารับการตรวจคัดกรอง ตรวจสุขภาพ เพราะการตรวจพบความผิดปกติเร็วหรือพบมะเร็งในระยะแรก โอกาสรักษาให้หายขาดก็จะสูงขึ้นตามไปด้วย แต่หากพบว่าเป็นมะเร็งแล้วคนไข้เพิกเฉย หรือไม่เคยตรวจสุขภาพเลย ความเสี่ยงที่มะเร็งจะเข้าสู่ระยะลุกลามหรือระยะสุดท้ายก็จะสูงและเร็วขึ้น. . .

 

 

“ยังโชคดีที่ว่า คำว่าระยะสุดท้ายของมะเร็งโรคเลือดนั้น หมายถึงว่ามะเร็งได้เข้าไปอยู่ในไขกระดูกแล้ว คืออยู่ในระยะลุกลามและรุนแรง แต่ก็ยังมีโอกาสรักษาหายขาดสูงอยู่ ซึ่งไม่เหมือนคำว่ามะเร็งระยะสุดท้ายในอวัยวะอื่นๆ ที่หากถึงระยะสุดท้ายก็จะเหมือนใกล้จะเสียชีวิตหรือโอกาสที่จะรักษาให้หายขาดนั้นมีน้อยมาก”

 

 

ทั้งนี้ การรักษามะเร็งโรคเลือดนั้นจะประสบความสำเร็จได้ อยู่ที่การพูดคุยสื่อสารระหว่างแพทย์กับคนไข้ด้วย ถ้าคนไข้เข้าใจไปในทิศทางเดียวกันกับแพทย์ กระบวนการรักษาก็จะเป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นการช่วยเพิ่มโอกาสการหายจากโรคได้ดี